JUS standardizacija

ski rad kao mašinski kratki ureznik),

JUS K.D6.032 — Ureznici sa prolaznom drškom za metrički navoj sa krupnim korakom od M 1,6 do M 68, |

JUS K.D6.033— Ureznici mašinski sa prolaznom drškom za metrički navoj sa sitnim korakom od M 1,6 do M 52,

JUS K.D6.034 — Ureznici mašinski sa ojačnom drškom za metrički navoj sa krupnim korakom odM1doM 10,

JUS K.D6.035 — Ureznici mašinski za navrtke za metrički navoj sa krupnim korakom od M 3 doM 68,

JUS K.D6.036 — Ureznici u garnituri od 2 komada za

; cevni navoj od (G 1/16 do G4 i

R 1/16 do R4) namenjenih uglavnom za ručni rad (drugi odnosno završni ureznik može se upotrebiti kao mašinski). Kao sastavni deo ove celine predloženi su i prednacrti

standarda za:

— tehničke uslove ureznika, JUS K.D6.010 i

— tolerancije navoja ureznika za muetrički navoj JUS M.B0.600 koji je usklađen sa ISO, odnosno DIN standardima. Ovi standardi bi predstavljali revidirano izdanje već postojećih JUS standarda.

U fazi izrade nalazi se standard za tolerancije navoja urez-

nika za cevni navoj Čiji su oblici i mere dati prednacrtom standarda JUS K.D6.036.

Tabela daje informaciju o tome koji su izvorni standardi korišćeni za izradu prednacrta standarda za ureznike.

PREDNACRT STANDARDA

IZVORNI STANDARD

Da bi se situacija sa donošenjem standarda za ureznike

JUS K.D6.030 JUS K.D6.031 JUS K.D6.032 JUS K.D6.033 JUS K.D6.034 JUS K.D6.035 JUS K.D6.036 JUS K.D6.010 JUS M.B0.600

68

rešila na zadovoljavajući način, Komisija za standarde za ureznike SZS smatra da korisnici ureznika treba detaljno da proanaliziraju u svojim ordnaizacijama udruženog rada ovaj problem i odluče koje mere treba ugraditi u jugoslovenski standard za ureznike, da li mere po ISO standardima ili mere po DIN standardima.

Posebna pažnja mora se obratiti merama drške i četvrtke na ureznicima koji su u vezi sa pomoćnim steznim alatom, nosačima ureznika, odnosno opremom.

Radi potpunog i detaljnog sagledavanja ovog problema potrebno je temeljno analizirati najnovije ISO standarde za oblik i mere ureznika metričkog navoja i to ISO 529, ISO 2283 i ISO 2284 ,s jedne strane, i standarde DIN-a DIN 352, DIN 2181, DIN 376, DIN 374, DIN 371, DIN 357 i predlog DIN 5157 s druge strane, pa na osnovu toga opredeliti se za mere koje treba ugraditi u nacionalne JUS standarde vodeći računa i o adekvatnom asortimanu koji pružaju ISO, odnosno DIN standardi.

U navedenom izlaganju bilo je reči o ureznicima za koje postoje predlozi za donošenje nacionalnih JUS standarda Treba se, međutim, sa aspekta standardizacije osvrnuti i na ureznike sa krivom drškom, koji su mahom našli primenu kod proizvođača navrtki. Za ureznike za automate tipa MAS, NUTAP, NURKA i druge ne postoje standardi ISO koji bi se mogli koristiti kao osnova pri donošenju standarda. S obzirom da proizvođači navrtki imaju u većini slučajeva istovetnu opremu rešenje se može naći u donošenju jugoslovenskih standarda. Kao osnova za izradu ovih standarda mogla bi poslužiti već oformljena dokumentacija nekog od proizvođača navrtki. Proizvođači navrtki za ovu vrstu ureznika imaju sopstvenu dokumentaciju na osnovu koje se vrši nabavka od proizvođača ureznika, a razlike su u većini slučajeva vrlo male a često nebitne. Donošenje ovakvog jednog standarda doprinelo bi povećanju serija čime bi se skratilo vreme izrade i isporuke. To bi se bez sumnje pozitivno odrazilo na ekonomičnost i stabilnost poslovanja proizvođača i korisnika ove vrste ureznika. Treba očekivati inicijativu proizvođača navrtki i njihovu veću angažovanost u sferi standardizacije ureznika sa krivom drškom.

U vremenu kada se teži stabilnijem poslovanju ovaj problem zaslužuje punu pažnju kako od proizvođača i korisnika ureznika tako i od naučnih institucija. Stiče se utisak da problem ekonomičnijeg i produktivnijeg urezivanja unutrašnjeg navoja dosada nije detaljno sagledan u našim organizacijama udruženog rada, pogotovu kod korisnika ovih alata. Vreme je da se to učini i donesu odgovarajući standardi koji bi samim tim i trasirali tehnologiju izrade unutrašnjeg navoja.

Standardizacija 1984./br. 3—4