JUS standardizacija

standardi i propisi u jugoslaviji

STANDARDIZACIJA ZAŠTITNIH OGRADA NA JAVNIM PUTEVIMA

Vojislav Kaličanin, dipl. ing. Mladen Sarajčić, dipl. ing.

1 Uvod

Napredak u izgradnji puteva u našoj zemlji je, u velikoj meri, zaostajao za razvojem motornih vozila. Poboljšanje putne mreže odvijalo se u dva pravca:

a) u pravcu modernizacije gornjeg stroja puteva sa neznatnim poboljšanjima parametara kao što su: Širina kolovoza, poluprečnici krivine, nagibi i dr.

b) u pravcu izgradnje savremenih autoputeva i puteva namenjenih za saobraćaj motornih vozila odgovarajućih parametara. |

Navedena poboljšanja omogućila su bolje korišćenje ne-

kih osobina motornih vozila, kao što su: postizanje

većih brzina kretanja, mirniju i udobniju vožnju, ali istovremeno su se povećali i zahtevi u pogledu povećanja stepena bezbednosti u saobraćaju.

Mere i sredstva za povećanje sigurnosti u saobraćaju su

različiti. Jedan od važnih činilaca sigurnosti su zaštit-

ne ograde na putevima, koje su postale neophodni pratioci u procesu izgradnje i korišćenja savremenih puteva.

Radi lakšeg praćenja i razumevanja materije navode se

tačke 2 (osnovni termini) i 3 (klasifikacija) iz jugoslo-

venskog standarda JUS U.S4.104 — Tehnička oprema javnih puteva. Zaštitne ograde. Termini i definicije. Klasifikacija 2 Osnovni termini

2.1 Zaštitna ograda — tehnička sigurnosna konstrukcija čija je svrha da spreči iskliznuće vozila s planuma puta, odnosno da prihvati i zadrži vozila skrenuta s kolovoza. 2.2. Štitnik — profilisana traka od čeličnog toplovaljanog lima ili materijala odgovarajućih mehaničkih osobina određene dužine, koja prilikom udara vozila svojom deformacijom smanjuje posledice udara.

2.3 Odstojnik — kruti elemenat određenih mera, čija je svrha estvarenje krute veze između štitnika i stuba ili drugog oslonca.

2.4 Stub — nosač odstojnika i/ili štitnika izrađen od mehanički otpornog materijala, određene dužine koji obez-

beđuje nošenje štitnika u određenoj poziciji i deluje zajedno sa odstojnikom (kada ga ima).

2.5 Završni elementi — posebno oblikovani štitnici koji se nalaze na početku, odnosno završetku zaštitne ograde, sa ciljem da umanje posledice naletanja vozila na ogradu. 2.6 Demontažni prelaz — deo zaštitne ograde u razdelnoj traci koji se, u slučaju potrebe, može lako demontirati.

3. Klasifikacija

3.1 Jednostrana ograda (JO) (slika 1)

Jednostrana ograda (JO) sastoji se od štitnika pričvršćenog direktno na stubove koji se nalaze na međusobnom razmaku od 4 m. Jednostrana ograda predviđena je za prihvatanje i zadržavanje vozila s jedne strane.

3.2 Dvostrana ograda (DO) (slika 2)

Dvostrana ograda (DO) sastoji se od dva štitnika pričvršćena na stubove koji se nalaze na međusobnom razmaku od 2 m. Dvostrana ograda je predviđena za prihvatanje i zadržavanje vozila s obe strane.

3.3 Jednostrana distantna ograda (JDO) (slika 3)

Jednostrana distantna ograda (JDO) sastoji se od štitnika pričvršćenog jednostranim odstojnikom na stubove koji se nalaze na međusobnom razmaku od 2 m. Jednostrana distantna ograda predviđena je da prihvati vozila i spreči

·gaženje (prelaz) ograde pri nalefu s jedne strane.

3.4 Dvostrana distantna ograda (DDO) (slika 4)

Dvostrana distantna ograda (DDO) sastoji se od dva štitnika pričvršćena dvostranim odstojnikom na razmaku od 2 m i na stubove koji se nalaze na međusobnom razmaku od 4 m.

Dvostrana distantna ograda predviđena je da prihvati

vozila i spreči gaženje (prelaz) ograde pri naletu najtežih vozila sa obe strane.

121

Ke II II RO i O O O RAR M CO O O O O u O O IO a O i O O CZ __—___—

Standardizacija 1984./br. 5—