JUS standardizacija
OPŠTENARODNA ODBRANA I CIVILNA ZAŠTITA
Zakon o opštenarodnoj odbrani ("Službeni list SFRJ”, br. 21/82), utvrđuje između ostalog i prava i dužnosti saveznih organa uprave i saveznih organizacija u oblasti opštenarodne odbrane. Savezni organi | organizacije dužni su da u oblastima za koje su obrazovani, daju svoj doprinos za jačanje odbrambene moći zemlje i zaštitu građana u slučaju ratnih opasnosti.
U skladu sa svojim nadležnostima i delokrugom rada, Savezni sekretarijat za narodnu odbranu i Savezni zavod za standardizaciju, pristupili su izradi i donošenju novih / obnovi starih propisa iz oblasti izgradnje skloništa i proizvodnje specifičnih sredstava za potrebe civilne zaštite / službe osmatranja i obaveštavanja.
Od ovog broja, bilten JUS “Standardizacija” će objavljivati Članke koji obrađuju teme vezane za problematiku donošenja i sprovođenja propisa koji su od interesa za tu oblast civilne zaštite.
NOVELIRANI PRAVILNIK O TEHNIČKIM NORMATIVIMA ZA SKLONIŠTA
Božidar Velimirović, dipl. ing.
Do noveliranja Pravilnika o tehničkim normativima za izgradnju skloništa"! došlo je zbog novih saznanja i razvoja do kojeg je došlo u proteklom periodu na izgradnji skloništa za zaštitu stanovništva kao i zbog usaglašavanja mera sa međunarodnim sistemom mernih jedinica na osnovu Zakona o mernim jedinicama i merilima.
Na osnovu člana 11. stav 2. Zakona o standardizaciji“! savezni sekretar za narodnu odbranu propisao je Pravilnik o tehničkim normativima za skloništa.?!.
Da bi sklonište, odnosno dvonamenski objekat odgovorio svojoj nameni u ratu, mora da ima zatvorene i funkcionalno povezane prostorije koje obezbeđuju zaštitu od mehaničkog, toplotnog, radijacionog i hemijskog dejstva oružja, ugrađena sredstva, opremu i uređaje, a ulaz i pomoćni izlaz da su otporni na udarni talas eksplozije.
1) "Službeni list SFRJ”, br. 11/76 2) "Službeni list SFRJ”, br. 38/77, 11/80 i 30/80 3) “Službeni list SFRJ”, br. 55/83
Mirnodopska namena skloništa, odnosno dvonamenskog objekta mora biti takva da omogući njegovu transformaciju za upotrebu u vreme rata najdocnije za 24 h. Pravilnikom su obuhvaćene oblasti koje se odnose na planiranje i izgradnju, funkcionalnost, sredstva, opremu i uređaje, instalacije i tehničku kontrolu skloništa i dvonamenskih objekata.
KARAKTERISTIKE SKLONIŠTA
Osnovne karakteristike skloništa, odnosno dvonamenskog objekta, definisane su: obimom zaštite, funkcionalnim rešenjem i vremenom boravka, i to:
— sklonište dopunske zaštite mora da ima obim zaštite od 50 kPa i funkcionalno rešene i opremljene prostorije za višečasovno zadržavanje do 50 lica;
— sklonište osnovne zaštite mora da ima obim zaštite od 100 kPa do 300 kPa i funkcionalno rešene i opremljene prostorije za sedmodnevni neprekidni boravak do 300 lica.
Povećanjem dozvoljene veličine do 300 lica dobHa se i
. 205 Standardizacija 1984./br. 78