JUS standardizacija
standardi ı propisi u jugoslaviji
DOGOVOR SOCIJALISTIČKIH REPUBLIKA | SOCIJALISTIČKIH AUTONOMNIH POKRAJINA O PRIPREMI PROPISA IZ OBLASTI ZAŠTITE NA RADU
Damnjan Branković, dipl. nem.
U članu 281. Ustava SFRJ propisana su prava i dužnosti federacije da preko saveznih organa uređuje pitanja od interesa za celu zemlju. U tim pitanjima nije navedeno uređivanje zaštite na radu. S druge strane, ustavi svih socijalističkih republika i socijalističkih autonomnih pokrajina a, s tim u vezi, i republički i pokrajinski zakoni o zaštiti na radu propisuju obavezu donošenja propisa o opštim i posebnim merama za zaštitu na radu.
Prednje konstatacije isključuju svaku dilemu o isključivoj nadležnosti socijalističkih republika i socijalističkih autonomnih pokrajina da svojim propisima uređuju zaštitu na radu. | pored tako jasne i određene definicije, u praksi su se čula mnogobrojna mišljenja ,,da se zaštita na radu može i mora jedinstveno regulisati za celu zemlju“, „,da u socijalističkoj i samoupravnoj zajednici radni ljudi moraju imati jednake polazne uslove“ i sl. Takva mišljenja nisu bila bez uticaja na mnoge stavove i osetno Su USporavala rad nadležnih na pripremi i donošenju propisa za oblast zaštite na radu.
Vreme i potreba za propisima učinili su da se shvatanja promene. Kao što obično biva, posle niza sastanaka i konsultacija republičkih i pokrajinskih organa uprave, nadležnih za pitanja rada u organizaciji Saveznog komiteta za rad, zdravstvo i socijalnu zaštitu i u saradnji sa Saveznim zavodom za standardizaciju, otklonjene su mnoge nejasnoće i nađen je racionalan put za saradnju svih zainteresovanih. Saradnja je definisana Dogovorom republičkih i pokrajinskih komiteta za rad o redosledu i načinu pripreme pravilnika o merama zaštite na radu i njihovoj saradnji sa Saveznim zavodom za standardizaciju u cilju sinhronizovane pripreme odgovarajućih pravilnika o tehničkim normativima.
1. DOGOVOR O REDOSLEDU I NAČINU PRIPREME PRAVILNIKA O MERAMA ZAŠTITE NA RADU
1.1 U širokoj raspravi koja je prethodila dogovoru o redosledu i načinu pripreme pravilnika o merama zaštite na radu, koje su republički i pokrajinski organi uprave, nadležni za pitanja rada, obavezni da donesu radi sprovođenja odgovarajućih odredaba zakona o zaštiti na ra-
84
du, konstatovano ie: | :
1.1.1 da svi republički i pokrajinski zakoni o zaštiti na radu propisuju obavezu donošenja istih propisa, koji se mogu sprovoditi (pravilnika), o opštim i posebnim merama zaštite na radu, i to:
a) Pravilniči o opštim merama zaštite na radu
1. Pravilnik o merama zaštite na radu za radne i pomoćne prostorije i prostore;
2. Pravilnik o pružanju prve pomoći radnicima na radu; 3. Pravilnik o poslovima s posebnim uslovima rada{opšte mere zaštite na radu za ove poslove propisuju se prviput); 4. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu protiv opasnosti od električne struje u radnim prostorijama i radilištima; “
5. Pravilnik o načinu ispitivanja oruđa za rad sa povećanim opasnostima i radne okoline;
6. Pravilnik o obezbeđivanju smeštaja i ishrane radnika odnosno njihovog prevoza od mesta stanovanja do mesta rada ı natrag;
7. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu na oruđima i postrojenjima;
8. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu od buke, vibracija, ultrazvuka i nejonizujućih zračenja;
9. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu sa dizalicama; 10. Maksimalno dopuštene koncentracije škodljivih materija u atmosferi radnih prostorija ı gradilišta;
11. Pravilnik o sredstvima lične zaštite na radu i ličnoj zaštitnoj opremi;
12. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu pri utovaru tereta u teretna motorna vozila i istovaru tereta iz takvih vozila;
13. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu u unutrašnjem transportu (propisuju se prvi put);
14. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu pri manipulaciji sa opasnim i štetnim materijama (propisuju se prvi put);
15. Pravilnik o opštim merama zaštite na radu kod mehanografske obrade podataka (propisuju se prvi put);