JUS standardizacija

Spojnice

Opšte aktivnosti na standardizaciji u oblasti hidrauličke transmisije imaju za cilj međuzamenljivost, tj. isporuku spojnih i odgovarajućih elemenata prema spoljašnjim prečnicima, a za savitljive cevi prema unutrašnjim prečnicima. Donet je i standard za nazivne pritiske ovih elemenata. U toku su radovi na standardizaciji prirubnica, kao i zahtevi i metode ispitivanja za spajanje savitljivih cevi i brzorastavljivih spojnica i otvora sa navojima za niske pritiske.

Zaptivači

Već je donet veći broj standarda za razne tipove zaptivača, uključujući i ISO 3601 kojim su utvrđeni zahtevi međuzamenljivosti i to posebno za torusne zaptivače. Osnovni standardi su oni koji utvrđuju koncepciju, zahteve kvaliteta i slično. |

Zaptivači za obrtna vratila (sa zaptivnom usnom) su druga oblast aktivnosti u kojoj su standardima utvrđene mere žlebova (ležišta) za ove zaptivače, tolerancije i drugo. Dokumenti kojima se određuju postupci ispitivanja zaptivača u pneumatičkim instalacijama sa naizmeničnimi kretanjem su u fazi prednacrta.

Eksploatacila

Kada se posmatra instalacija u celini kritetijumi o koji-

ma se vodi računa su: bezbednost rukovalaca, lakoća { ekonomičnost održavanja, neprekidnost rada, trajnost opreme i smanjenje buke.

Preporuke koje se odnose na prva četiri kriterijuma sadržane su u standardu ISO 4413 — Opšta pravila za primenu opreme u sistemima za prenos i upravljanje.

ISO 4414 sadrži ekvivalentna pravila za pnsumatičke transmisije. Ovi standardi olakšavaju utvrđivanje zahteva u odnosu na sigurnost | dobre rezultate u praksi, a služi i korisniku i proizvođačima opreme.

Petl kriterijum koji se odnosi na buku utvrđen je u standardu ISO 4412 — Uslovi ispitivanja za određivanje nivoa buke koji obuhvata hidropumpe i motore.

Rad na standardizaciji u ovoj oblasti u Jugoslaviji

U ovoj godini se završava rad na reviziji standarda za priključke pnemuatičkih i hidrauličkih vodova — oko 80 standarda. Predlagač revizije je „Prva Petoletka" 1 rstenik a revizijom se, pored inovirarija tehničkog sadržaja bitno smanjuje postojeći broj standarda.

Pored toga započet je rad i na osnovnim standardima u oblasti hidraulike i pneumatike, na standardu termina i definicija, reviziji standarda redova vrednosti nazivnih veličina (pritisaka, protoka, prečnika brojeva obrta itd), a planira se u narednom periodu znatno intenzivniji rad

nego do sada.

Za ovaj članak korišćen je prikaz objavljen u ISO biltenu br. 9 iz septembra 1985. godine, pod naslovom „,Transmission hydrauliques de I' energie musculaire”.

TEHNIČKA REGULATIVA ZA ELEKTRIČNE INSTALACIJE NISKOG NAPONA DO

1.000 V NAIZMENIČNE STRUJE

Gordana Spaić, dipl. ing.

RHeferat saopšten na savetovanju SEITH „Tehnika elektroenergetskih i telekomunikacionih instalacija u modernim objektima”, u Sarajevu, maja 1985. godine.

Poslednjih deset godina rad na elektrotehničkoj regulativi u oblasti električnih instalacija u zgradama je u svemu znatno dobio u intenzitetu. Teškoće zbog velikih razlika u pristupu različitih zemalja s jedne strane, i različitih klimatskih i mehaničkih uticaja koji su sa druge strane povezani sa korišćenjem veoma različitih materijala i sis-

Strandardizacija 1986./br. 34

tema, imale su uticaja na principe bezbednosti u pogledu zaštite od električnog udara. 7 . Dok su jedni koncentrisali snage na razmatranje i preciziranje mera bezbednosti smanjenjem verovatnoće pojavljivanja određenih događaja, drugi su tražili drugačije kriterijume, te nije bilo jednostavno dostići zajedničke i uravnotežene kriterijume. Trebalo je rešiti dilemu ko odlučuje o regulativi: inženjeri u eksploataciji, korisnici, projektanti koji treba da imaju slobodu u planiranju, iz-

boru materijala i opreme, monteri i instalateri, odgovayja• OBA UF,

rj ~

ig AN A)

iŠ S | N E __OP