Policija

5057

вају суђени на смрт. Он се ваљда надао, да ће бити у најгорем случају осуђен на доживотну робију. Иако је смело анализовати његово тадашње душевно расположење респективе расположење таквих људи уопште, ипак се може претпоставити, да се је он надао, да се-ни та осуда неће у целости извршити. Најпре је могао комбиновати, да ће друштво у скорој будућности изменити основе своје организације т.ј, да ће доћи комунистичка владавина, која ће га ослободити тамнице и још наградити за његов подвиг, а затим је његов оптимизам могла да подржава обична нада свих осуђеника, а нарочито т,3в. политичких, да ће пре или после бити од Краља помилован.

Уопште се може са сугурношћу тврдити, да многи злочинац не би наумљени чин извршио, кад би знао да ће га платити својом главом. Исто тако је вероватно, да би се терористичка дела код нас поновила, да суд није злочин по закону казнио, те је тако извршена смртна казна произвела свој учинак као застрашујуће средство на све оне, који би се евентуално одлучили да изведу слична дела.

Јер ако казна није сразмерена тежини изведеног злочина, тражено равновесје није постигнуто, па у друштву остаје незадовољсто, које се манифестује у том, да онда друштво само спонтано реагује против некажњених или недовољно (а исто тако и код преоштро) изречених казни мимо државних органа, као што је то био случај пре неколико година у Хрватској, где су ултра нацијоналистички елементи сматрали, да држава сама себе довољно не брани од антидржавних Радићеваца, па су покушали да раде за државу мимо др- . жавних закона и државних органа, услед чега је настао велик немир и неред у друштву.

Начело око за око, зуб за зуб и т. д. није ни данас престало да важи, само што данас у цивилизованом друштву над правним равновесјем бдије држава преко посебних органа који пазе, да се лична кривња несумњиво утврди и да се за око не узме глава, као што то бива у нецивилизованом друштву. које није успело да створи уређени правни поредак, него су ексцеси на дневном реду и узрокују опет нове реторзије и борбе.

Осим тога казву (крвну освету) могао је у примитивном друштву да изврши појединац (или род) само у толико, уко-