RTV Teorija i praksa

pravcem kreće elektronski snop zraka, primećuje senku predmeta koji se nalazi na putu elektronskog snopa na unutrašnjem delu ispražnjene cevi (sl. 6). Adrijano Pajva, profesor Politehničke akademije u Portu, koristeći principe stroboskopije (zadržavajne svetlosti u oku) predlaže 1870. da se rastavljanje slike vrši jednim parom provodnika, s jednom sijalicom koja se brzo kreće na prijemnom aparatu. Džozef Mej i Vildžbi Smit primećuju 1872. prvi put fotoelektrično svojstvo selena. Godinu dana kasnije sam Mej, inače telegrafski tehničar na pomorskom kablu u Irskoj, dolazi do značajnog zaključka: otkriva selenov otpor i utvrđuje princip po kojem se svetlosni impulsi pretvaraju u električnu struju (unutaršnji foto-efekat),i obratno, električni impulsi u svetlosne (spoljni fotoefekat) 1873. U Bostonu G. R. Keri 1875. prvi pokušava da konstruiše rat za imitaciju oka (sl. 7), što sledeće godine postiže Verner Simens, koji pravi prvo veštačko »električno oko«. Razradivši svoju raniju ideju (iz 1870) Pajva postavlja osnovni princip: »rastaviti sliku na njene sastavne elemente«, i pomoću aparata sa selenovom ćelijom prenosi crtež i rukopis 1878. Iste godine A.G.Bel pronalazi »Fotofon« i postiže telegrafisanje »pomoću svetslosti«. Ne miruju ni pioniri elektronike. Englez Kruks i nemački fizičar Goldštajn usavršavaju eksperimente sa električnim pražnjenjem u cevima razređenih gasova 1879. godine, i to nezavisno jedan od drugog (sl. 8). Francuski advokat Konstantin Senlek predlaže 1879. godine elektromagnetski sistem prenosa slike, na čemu radi i talijanski tehničar Perosino, što prihvataju i drugi iz celoga sveta, kao Šav, Baldvin i Savijer (sl. 9. i 10). U tom periodu nastaje neobična žurba prema konačnom cilju. (Sl. 11, 12 13. i 14). Skoro u isti mah 1880. nekoliko naučnika iz raznih krajeva sveta latili su se tog zajedničkog zadatka. Ruski naučnik P.I. Bahmetjev (51.15) konstruiše svoj »Telefotograf« i razlaže sliku po spiralnoj liniji (sl. 16), usavršivši otkrića Andrijana Pajve. Moris Le Blanš predlaže dispozitiv sa oscilirajućim ogledalima i svojim »Svetlosnim mehanizmom« vrši analizu slike. Jan Ščepanik usavršava projekciju pomoću specijalnih ogledala. Iste godine, 22. aprila, V.E.Ejton i Džon Peri konstruišu slične naprave sa ogledalima. K. Senlek 1881. usavršava svoj »Telektroskop« a u isto vreme engleski naučnik S. Bidnel radi na svojim pronalascima. Sve njihove napore zasenilo je otkriće iz 1884. godine.