RTV Teorija i praksa

porodica, ali više ometa nego što unapređuje porodični život, jer ga svodi na zajedničko boravljenje a ne na interakciju članova porodice; 2. Zajednički obroci izgubili su svoju društvenu funkciju kao mesto integrisanja porodice i postali „rudimentarna” prepreka za dezintegraciju porodice. Pažnja se više ne usmerava ka članovima porodice nego se uključuje TV aparat koji vezuje pažnju za teme i događaje van života porodice. 3. Televizija je uticala da se smanji međusobna pažnja članova porodice. Prema jednom istraživanju iz 1967. godine u porodicama se gotovo više ne govori o poslu bračnog partnera. 4. Televizija je postala „član porodice”. Ranije su članovi porodice uglavnom čutali dok su gledali, nova istraživanja pokazuju da sada govore o temama sa televizije pa čak preko svojih komentara i sa samom televizijom, odnosno sa pojedinim njenim akterima. 5. Televizija je nivelisala „obrazovno iskustvo” članova porodice koje je ranije zavisilo od uzrasta članova porodice. 6. Televizija smanjuje prenošenje predstava o kulturi sa roditelja na decu i ne retko stvara kod omladine prednost u odnosu na starije. 7. Televizija postaje središte zabave, pre, u toku i posle programa. Deca češće komentarišu program sa svojim vršnjacima nego sa roditeljima i tako se još više smanjuje uticaj roditelja u prenošenju kulturnih vrednosti. 8. 80% svih razgovora u vremenu od jednog časa neposredno posie emisije, odnosi se na televiziju. 9. Izmenjen je odnos prema prijateljima i poznanicima jer se posete obavljaju u toku ~TV konzuma” pa su uloge potpuno ižmenjene: umesto da se domačin posveti gostu i gost domačinu, obojica nastoje da ne ometaju „anonimnog trečeg” tj. televiziju.

10. Televizija daje pretežno konzervativnu sliku porođičnog života (žene su uglavnom domačice, savete dele manje nego muževi, nisu na rukovodečim položajima, mužkarci su konstruktivniji, dominiraju itd.) i time direktnije utiče na ponalanje dece nego članovi porodice. 11. Promene u porodičnom životu su van domažaja producenata jer su nastale više od televizije kao načina društvenog ponašanja nego od samog prikazivanja porodičnog života, dakle posredno a ne direktno. 12. Za televiziju kao dominirajuči stil komuniciranja nema alternative. Nasuprot reagovanjima na štrajkove u novinskoj delatnosti, publika bi na stvarnu ili samo najavljenu obustavu TV programa reagovala masovnim protestima, teškim zamerkama a delom i znatnim smetnjama u ponašanju, Smanjenje TV emisija ili prinudni povratak na tradicionalni stU komuniciranja doveo bi, bar kratkoročno, do teških individualnih i socijalnih posledica. Svakako da su svi istraživači svesni uticaja koji televizija vrši na svoju stalnu a i povremenu publiku. Najviše zabrinjava uticaj na decu, pa otuda i količina „konzuma”. Merenje konzuma je sada znatno olakšano a i tačnije je jer se vrši tehničkim putem a ne anketom kao ranije. „Promenama TV konzuma kod dece” bavi se jedan članak i iznosi nove podatke dobijene putem teleskopa. Deca dnevno gledaju televiziju 68 minuta (ranije su ankete tvrdile da gledaju 84 minuta). I đalje, ređe gledaju sama nego sa odraslima Godine 1976. je sistematski istraživano prisustvo odraslih i utvrđeno je da deca od tri do sedam godina 50% vremena gledaju televiziju sa odraslima, 21% sa drugom decom a 29% sama. Kod školske dece su ti procenti 47, 20 i 33. Posle 18 časova prisustvo odraslih se povećava za oko 10%, a posle 20 časova za 75-86%. Deca ne gledaju sve bez izbora i tu se

230