RTV Teorija i praksa

najsnažnijeg i najbržeg razvoja, a to su teritorije današnje Francuske, Nemačke, Španije, Italije, Engleske i Holandije, a zatim ka zemljama koje gravitiraju vizantijskoj kulturi. Bilo je to vreme najpre trubadura i francuskih truvera, zatim fi'ancuskih i španskih žonglera, nemačkih minezingera, gradskih duvača (Stadtpfeifer), gradskih gudača (Stadtgeiger), kao i vokalnih i instrumentalnih solista i ansambala čije je muziciranje karakterisalo razvoj muzičke zabave u ostalim nabrojanim zemljama. A u takvom ukupnom muzičko-zabavnom životu Evrope, vremenom su se veoma isticali brojni muzički stvaraoci i reproduktivni umetnici. Još od 1272. godine pamti se stvaralaštvo ffancuskog truvera, pesnika i muzičara Adama de la Hallea , menestrela u dvorskoj sviti Roberta II d’Artoisa, pisca dela lirskog, epskog i dramskog žanra, u čijim izvođenjima je korišćeno i sačuvano više starih narodnih refirena i melodija, pa i jedina do danas poznata Chanson de geste (pesma pripovedačkog karaktera) i najstarija prosjačka pesma. Umetnost truvera, srednjovekovnih dvorskih pesnika i muzičara seveme Francuske, nastala je kao direktan izdanak južnofrancuske trubadurske umetnosti; uz već spomenutog De la Hallea istaknuti su bili još i Blondel de Nesles i Quesnes de Bethume, a kao nastavljači tradicije javljaju se zatim navarski kralj Thibaut IV i Perrin d’Angecourt, Prokomponovanu pesmu truveri su zvali chanson, ali su češće koristili oblike sa pripevom (rotrouenge, rondeau, virelai, ballade). Do danas je sačuvano oko 800 truverskih pesama notiranih kvadratnim (koralnim) neumama, a među njima se brojnošću i sadržajima ističu bergerette (franc. berger = pastir), u XV veku tip francuske pesme jednostavnog oblika, nalik na virelai, ali samo sa jednom strofom, što ukazuje možda na njeno igračko poreklo, naravno, u vidu igre sa pevanjem. Jedan vek kasnije pod istim nazivom javlja se i mala instrumentalna igra u brzom šestosminskom taktu nalik na saltarello ili basse danse, a kroz dva veka lirska pesma koja je zadržala pastoralni Ijubavni karakter. Još jedan poetski model, napitnica, kao govoreni i kao pevani tekst (lat. brindisi), i u francuskoj narodnoj i umetničkoj tradiciji traje takođe već više vekova, pa sve do dana današnjeg. Vremenima XV i XVI veka pripada u Nemačkoj i stvaralaštvo dvojice najistaknutijih majstora-pevača (Meistersinger) Mihela Behajma (Beheim Mishel) i Adama Pušmana (Puschmann Adam). Behajm (rođen 1416, umro 1475) jeste zapamćen kao najamni vojnik i pevač u više evropskih zemalja, u službi nemačkih, danskih i mađarskih knezova. Pošto je bio jedan od najstarijih majstora-pevača, u svojoj kompozitorskoj kao i muzičkoreproduktivnoj delatnosti oslanja se na Minegesang. Na kraju je

142