Topola

mortua) exadversum s. erat, Ter. Odatle a) -{- sagrađen , ara Druso s. b) ukopan, sahranjen, Aeneas s. est super Numicium flumen; C. Marii sitae reliquiae apud Anienem; * kao natpis na grobu, Lygdamus hic s. est. 2) kao adj., stojeći, nalazeći se, ležeći , lingua in oi’es. est; navlast. o mjestima, locus s. in media insula; insula s. ante promunturium: također o čeljadi: stanujući, prebivajući, fratres, propinqui longius s., Sali. 3) tp. voluptates in medio sitas esse, mogu svakomu zapasti; situm esse in alqo ili in alqa re, stoji do koga ili čega, assensio in nostra potestate s. est; cui spes omnis in fuga s. erat; in ejus pernicie patriae salutem s. putabant; quantum est s. in nobis, koliko do nas stoji. 2. situs, us, m. [sino] 1) p oložaj, mjesto, urbis; castrorum; membrorum; također pl., erant ejusmodi s. oppidorum; superiorum castrorum s. munitionesque; -}- situs gentium; * situm revocare, povratiti; * s. (gradnja) pyramidum. 2) * ležanje, pooivanje, situ durescere campum; pak a) nemarno obrađivanje, cessat terra situ. b) ležanjem nastala: nečistoća, plijesan, rđa, -j- arma squalere situ ac rubigine; * loca senta situ; * situ nidoris barba infuscat pectus; *prenes. o riječima, quae s. informis premit et deserta vetustas, c) tp. duševna rđa, truhlina i nal., marcescere otii situ, Liv.; * senectus victa situ; * ne pereant pecora situ, od nerada; *in aeterno jacere s., u. v. zaboravu. sr-ve ili seu, honjko. 1) ili ako, ili, si omnes atomi declinabunt sive aliae etc., si arborum trunci sive naves essent a barbaris missae. 2) sive sive, seu seu, ili ili (e. potentiali), budi budi (pokazuje, daje tko sam neodlučan, te. izbor od više uvjeta drugomu prepušta , sa zajedničkim glagolom ili s posebnim u svakom članu, slaže se s indik. osim ako je oraf. obi. ili sporedna rečenica konjunkUvskoj), sive času sive consilio deorum immortalium ea (pars) poenas persolvit; sive medicum adhibueris, sive non adhibueris (zvao, ili ne zvao), convalesces; sive anima sive ignis sit animus, eum jurarem esse divinum; sin sensus adsit, sive secelur quid sive avellatur a corpore; također anakolutski tako, da drugomu sive odgovara rečenica sa sin ili si vero, sive sensus exstinguitur— sin vera sunt; sive enim Zenonem sequare si vero Academiam persequamur; * kadšto nema jednoga s. tollere seu ponere vult freta; vacui s. quid urimur. 3) sive, seu, ostavljajući na volju označivanje jedne iste stvari, ali tako, da ako valja jedno, ne valja drugo, Ascanius Lavinium urbem matri seu (ili ako ti volja)

novercae reliquit; hoc ab urbe discessu sive potius turpissima fuga. smaragdus, i, m. ili f. [ agaga-ySog ] smaragd , Prop. Tih. Ov. Curt. smilax, Scis, f. \aullaj] tetivika (Smilax aspera Linn.), person. djevojka pretvorena u tetiviku, Ov. Smintheas, ei , m. {žuir!Pv;\ Smint ej, pridjev Apolonov od Sminta, grada u Trojadi, Ov. Smyrna, ae, f. \Spvqva\ Smir na, na glasu glavni grad. u Joniji, s. Smyrna. Odi. Smyrnaei, orum. m. Smirnjani. soboles pogl. suboles. sobrie, adv. [sobrius] 1) trijezno, umjereno. 2) razborito, Platit. sobrina, ae,/. sestrična, bratu čeda, Plaut. Tac. sobrinus, i, m. bratučed, bratio. sobrius, adj. [so-ebrius] 1) nenaplt, trijezan, homo; i o stvari, * pocula, kojim se opiti ne može, * lympha (voda); * nox, koje se nije pjanoovalo, -f convictus, -j- tempus, kad tko još nije napit. 2) trijezan, umjeren. 3) tp. razborit, pametan, homo, orator; (Plaut.) opera. -j- socculus, i ,m. [dem. od soccus] mali soccus (pogl. soccus); melon., komički stil (način pisanja) Quint. 10, 2, 22. soccus, i ,m. sok, (niska obuća [cipela] što su Grci u kući ■ nosili); obuća glumačka u komediji (sr. cothurnus); stoga a) komedija, socci cepere iambos, jnmbski stihovi upotrebljavali su se u komediji, Hor. h) kom ion i stil, carmina socco digna, Hor. socer, eri, m, [tzygdf] svekar, tast, (Ter.) noster (moga sina) s. venit; u pl. tazbina ; * hostes soceri, osvojaceni. socia pogl. socius. sociabilis, adj. [socio] (rijetko) dr u ševa n, zajedničan, consortio inter reges, Liv. socialis, adj. [socius] a) * ženi db e ni, torus; amor; anni, b) saveznički, lex; foedus; exercitus; bellum, sa saveznicima; (Tao.) cuncta s., sve stvari s. socialiter, adv. [socialis] kao dobar drug, bratski, jednom Hor. ep. ad Pis., 208. sociennus, i, ?«. = socius 2), drug, brat, jedn. Plaut. Aul. 4,4, 32. societas, atis, /. [socius] 1) apstr. društvo, zadruga, sceleris, regni; hominum inter ipsos; nulla s. nobis cum tyrranis, sed potius summa distractio est; generis humani; inire, coire, statuere, conflare, conciliare s.; venire in societatem laudum alcjs, biti učesnik n čemu. Navlasl. u političkom smislu, a) savez među dva naroda ili vladara, s. facere, conjungere, habere cum alqo; foedus ex societate facere; s. foedere confirmare; s. belli facere, b) dru-

98 8

situs—societas