Topola

* lorica, nacrven (jer je od mjedi). 2) * tp. krvoločan, Mavors; Mars. sanguino, 1. [sanguis] prenes., hiti krvoločan, eloquentia sanguinans, koja ispija klijente, Tac. dial. 12, 2. * sanguinolentus i sanguinulentus, adj. [sanguis] ndb rekao od krvi, krvav, pectora, soror ; crven kao krv, color ; tp. litera s., uvredljivo. sanguis (zastarjeli oblik sanguen, Enn. u Cio. de or. 3, 58, 218.), inis, rn. 1) krv, sanguinem fundere, lijevati, effundere; -j- fundere s. ; hauriendus aut dandus est s., ili vam je neprijateljsku■ ili svoju krv proliti; sanguine ictus pogl. ico; sanguinem mittere provinciae; pustiti krv, ispijati pr.; missus est s. invidiae, puštena je žila zavisti, (koja me proganjaše); često krv = krvoproliće, krv, usque ad s. incitari solet odium; in sanguine versari; odio civilis s.; (Liv.) plus sanguinis ac caedis factum; -j- civili s. aspergi; -j- pigrum et iners videtur sudore acquirere, quod possis sanguine parare; -j- super sanguinem et spolia revelant frontem; * fraterni s. infans; * poenas dare sanguine; * poenas cum sanguine poscunt; * sanguine quaerendi reditus; * patrias explere sanguine poenas; * Latinus, * Poenus. * Punicus ; devotus. 2) tp. a) sila, snaga, krepost, jačina, jezgra, živ a o, rei publicae sanguine saginari ; amisimus sucum et s.; de sanguine aerarii detrahere; sanguinem mittere ; * vos o, quibus integer aevi s. solidaeque suo stant robore vires, dum melior vires s. dabat; navlast. o govoru ili govorniku, verum s. deperdebat; sucus ille et s. incorruptus oratorum; (Quint.) plurimum sanguinis ac nervorum (in hoc), ut minus sanguinis ac virium declamationes habeant quam orationes. h)rod p o krvi, r od, pl em e, loza, kolj eno, s. Transalpinus, narodi s onu stranu Alpa; paternus maternusque sanguis; sanguine conjunctus, po krvi u rodu; ne sanguis societur (ženidbom), Liv.; * progeniem Trojano a sanguine duci; * qui genus alto a sanguine Teucri proderet; -J- attingere, -J- contingere alqm sanguine, po krvi biti s kim u rodu ; -J- e vilissimo s.; -j- s. ac stirps Alexandri, o) potdmak, dij et e, unuk itd., saevire in suum s., Liv.; * s. meus; * regius; * Assaracus; * pauperum parentum s., siromašnih roditelja dijete, sanies, ei,/. 1) (pretkl., pjesn. i poklas.) su krvio a. 2) * svaka naliona tekućina, otrov, colubrae saniem pjenu vomunt; s. manat ore trilingui. sanitas, atis, f. [sanus] 1) zdrav Ij e, qui incorrupta sanitate sunt; corporis temperatio

cum ea congruunt inter se, e quibus constamus, s. dicitur. 2) zdravo stanje duše : pa•m et, razum, razboritos t, animi; redire, reverti, se convertere ad sanitatem; reducere, ■f revocare alqm ad s.; sanitatem animis afferre ; stultitiam, constantia, id est, sanitate vacantem, posse tamen etc., Cio. Tuse. 3,5, 11.; o govorniku ili govoru: treznoća i razboritost, jezgrovitost, j edrina, (Atticae dictionis), quasi sanitatem perdere ; -(-eloquentiae; oratoris; također zdrav ukus govornički, sanitatem et integritatem quasi religionem et verecundiam oratoris probat, Cio. Brut. 82 , 284.; (Tuo.) s. victoriae, postojanost. sannio, onis, m. komedijas, lakrdljas. sano, 1. liječiti, viđati, ozdravljati koga, alqm vomicam; tp. liječiti, viđati, popraviti, opametiti, povratiti, partes aegras rei publicae; vulnera avaritiae; discordiam; incommodum commodis; -{- animos consolatione, utješiti; * curas; mentem alcjs; mentes consceleratas; literae me sanarunt; cujus causa sanari non potest. Sanqualis, adj. [Sancus] Sankov (Sancus), avis, Sanku sveta. Ne zna se koja. Santi) ni, orum, i Santones, um, m. Santonoi, narod u zapadnoj Qaliji, u sadašnjoj pokrajini Saintonge. Odt. * -j- -tonlcns, adj. santonski. sanus, adj. s komp. i sup. 1) zdrav, čitav, pars corporis; sanum facere, ozdraviti; sanum fieri medicamento; qui integri sunt et s., (Hor.) si te populus sanum recteque valentem dictitet; * vulnera ad sanum coiere, zarasle, zacijelile su; uopće; nepokvaren, zdrav, s. et salva res publica ; civitas ; * ego s. ab illis (vitiis). 2) na umu zdrav, zdrave pameti, razuman, r azb orit, pametan (opp. insanus, ineptus), vis eum sanae mentis existimem ; Caesaris ad eum sana mente scriptae literae; * mentis bene sanus; * mentis s. vix compos; homo; f nemo s. hostis; -j- dux sanior; ego illum male s. (slabo pametna) semper putavi, Cio. Ati. 9, 15.; * s. poeta; * male s. (bijesni) poeta; * male sana; -j- male s. amore; nihil pro sano (kao pametan) facere; quisquam sanissimus; qui sanior ac si atc.; * solve mature s. (ako si pametan) equum; * Labeone insanior inter sanosvdicatur; * bene s., oprezan; sanun’ es? jesi (\pr i pameti? Plaut.; sanus ne es? satin’ s. est? Ter.; satisne sani essent, Curt.; * conjugiis magicis sanos avertere sacris sensus; saniora consilia; o govoru i govorniku: trij ezan, razborit, genus dicendi; nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque /s.; j- alii pressa demum et tenuia s. et vere Attica

947

sanguino—sanus