Topola

zdravo ? sr. salve; (Plaut.) satin’ ego oculis plane video; satis esse, dd staja ti, dbtjecati, vobis auxilium adversus inimicos s.est, zadovoljavate se itd.; s. esse Italiae unum consulem ; animo istuc satis est, auribus non s.; est mihi s. alqd, alqs, ad alqd; si ad arcendum Italia Poenum consul alter s. esset; s. militem ne tentando quidem certamini fore; (Verg. Aen. 7, 740.) se satis (prolept.) ambobus Teucrisque venire Latinisque, da odolijeva u boju; * in poenas non s. unus eris; satis est tibi in te, s. in legibus, s. in mediocribus amicitiis praesidium, dovoljna ti obrana, zaštita; [ne praesidii]; (non) satis esse s ivf. praes., * -f- ivf. perf, * s aco. o. inf.; (Hor.) mi s. est, si; (Hor.) quod satis est rd dQxovvza), što je dosta za život, tribus ursis quod s. esset; nonne id s. erat accipere ab illo injuriam; Ter.; * perdere posse sat est; * sat habuit; satis habere, zadovoljiti se čime (sr. contentus), s inf. praes., * + inf. perf, (Liv.) s quod; (Nep.) satis habere coegit, si liceret; od toga valja razlikovati, Cio. Att. 12, 15. ipse Romam venire, si satis consilium quadam de re haberem = si satis quadam de re consultum mihi esset; satis superque quam satis, pr edo st a, suviše, dosta i pred ost a, s. superque est, foret, Plaut. Sali.; s. superque habere, dicere contra alqm; s. superque dixi, dictum est; * superque me benignitas tua ditavit; s. superque humilis, iiiu., satis est', pokazujući koliko s gen. part., ea amicitia non s. habet firmitatis ; ad dicendum s. temporis habere; neque nunc, ut memoriae prodantur, s. causae putamus; s. praesidii relinquere; parentes abunde habemus, amicorum neque nobis neque cuiquam omnium s. fuit, nije bilo dosta prijatelja; s. superque esse sibi suarum cuique rerum; s. superque gratuiti favoris in multitudine credentes esse; s. superque vitae erat; s. superque poenarum habere, * dedi tibi; (Ter.) sat signi; * sat poenae satis accipio pogl. satis do; satis ago pogl. sagato; satis do pogl. satisdo; satis facio pogl. satisfacio. satius, komp., b o Ij e, s inf. mori s. esse; s. esse, in Asia quam in Europa dimicari; s aoc. e. inf., mori me s. est, Ter.; s. putaverunt, eum in urbe comprehendi, Nep. siitisdatio, onis, f. [satisdo] jamčenje, jamstvo. siltis-do, dedi, datum, 1. jamčiti, s. alcui damni infecti, ako bi bilo štete ; satisdato, jamstvom , zalogom; (opp. satis accipio, primati jamstvo. siitis-facio, feci, factum, 3. (piše se i rastavljeno) zadovoljiti komu ili čemu, podmiriti koga, alcui alqd petenti; affatim alcui s. (sr. affatim i satis); officio suo, legibus, amicitiae;

satisfeci vitae, naživio sam se; s. histriones, Navlast. a)vjerovniku zadovoljiti , naplatiti, podmiriti ga, alcui de alga re; (Cael. u Lic. ep.) in pecunia, b) uvrijeđenu ili ozlijeđenu zadovoljiti, ispričati se, opravdati se, moliti za oproštenje, alcui; de alga re; apsl. satls-fSctio, onis, /. [satisfacio] zad o v o ljetina, a) riječima: ispričavanje, opravdavanje, accipere satisfactionem alcjs. b) -[- kazne. satius pogl. satis. sator, oris,m. [2.sero] sijač, sadnik, omnium rerum seminator et s. est mundus; tp. roditelj , začetnik , s. scelerum et messor marame, Plaut.; litis, lAv.; * s. hominum atgue deorum, * caelestium s. (o Jupiteru). satrapes, is, m. (-pa, ae, Ter. Ourt.) [aaTQĆmr,s, perzijska riječ kšaira-pavan zaštitnik carstva] satrap, perzijski namjesnik, f satrapia, (-pea), ae, f. [aorcguntlo] satrapija. Satricum, i, n. Satrik, stari grad u Laciju. Odt. supst. -cani, orum, m. Satričani. sStur, ura, imun, adj. [satis] 1) sit, pullus; (Ter.) omnium rerum; (Hor.) altilium; (Plaut.) fabulis (abi.) ; ire guo s. solent, Plaut.; conviva Hor.; capellae, Verg.; guadrupedes suco ambrosiae, Ov.; expleti atgue s. Odt. a) * pun, obilan, plodan, praesepia; Tarentum, b) * color s., obilno nakvašena, jaka. 2) tp. o govoru: obilan, bujan, neo satura jejune dicet, jedn. Cio. or. 36. 123. satura, ae, /. [fem. od adj. satur so. lanx] 1) upr. zdjela puna svakojakoga voća, karišik, mješavina, guasi per s. sententias exguirere (Sali.) bez reda dati glasovati. 2) obično se u ovom značenju piše satira (prije se po krivoj etimologiji pisalo satyra), isprvice dramatična, a iekar kasnije didaktična osobita rimska i bez grčkoga upliva samoniklo postala vrsta pjesme. Pravi i prvi zametak valja joj tražiti u veselim i šaljivim igrama (versus fescennini; sr. Fescenninus), koje su od vajkada po Italiji i u Rimu kod seoskih svetkovina u običđjao bile, pak u šaljivim improvizacijama i glumama najrazličitijega sadržaja, koje su glumci i rimski mladići pod svirkom prikazivali, kad se od Etruska pozajmljena gluma oko 4. vijeka kod Rimljana počela zavrgavati. Rimski vitez Lucilius (rođen g. 14S. pr. Is.) pravim je tvorcem rimske satire poslao najpače tim, šio joj je smjer dao prikazivanjem ljudskih slaboća, ludosti i opačina u javnom i domaćem životu Rimljana, a uprav umjetnički ju je obrazovao i dotjerao Hora čije.

950

satisdatio satura