Topola

-{- scholasticas, adj. školski, lex s.; supst. -}- scholasticus, m, učeni govornik, retor. sciens, tis, adj. s kottip. i sup. [partio, od scio] 1) kao partio., znajući, ut sis s.; facere alqm s., dati na znanje, Ter. 2) kao adj. a) hotimice, si s. fallo; prudens et s.; nullum ame sciente facinus occultatur, b) vje s t, učen, belli; locorum, poznajući; rei publicae gerendae; quis sclentior fuit? scientissimus gubernator; * s. citharae; * s. flectere equum, o) supst. (rijetko) id a sciente animadverti solet, stručnjak, vještak, de. off. 1, 10, 145. scienter, adv.sko >ij i sup. [sciens] razumno, vješto, vj eštačk ', stručno. scientia, ae,/. [sciens] znanje, umijeća, vještina, quanta notitia antiquitatis, quanta so. juris! habere s. alejs rei; s. belli, rei militaris; s. colendorum deorum; paene divina ejus in legibus interpretandis s.; constat ejus scientiam fuisse do omnibus rebus; s. atque usus militum; s. gubernatorum; alqm augere scientia; s dva gen. (subj. i obj.), neque serendi neque demetendi fructus ulla pecudum s. est, scientiae et cognitionis cupiditas; existhhorjh-' ris civilis magnum usum apud multos fuisse, artem in hoc uno, quod nunquam effecisset ipsius juris s. etc., Cic. Brut. 42, 152.; ars cum ea non utere, scientih tamen ipsa teneri potest, u teoriji ; s. et ars; nullo modo oratio mea satisfacere poterit vestrae s., ne ću moći više kazati, nego li već znate; fugit alqd s. alejs; quod non ox usu forensi, sed ex obscuriore aliqua s .(nauka) sit promendum; scientia et pervestigatione alqd comprehendere; pl. scientiae (a ne gen. sing.) valjadn Cio. Cat. m. 21, 78. tot artes tantae scientiae [sr. conscientia b)\; navlast. sustavno , te m eljito zn anje (opp. inscientia), Cic. Acad. 1, 11, 41. n. d. h b 1. scilicet, ado. [scire-lieet] 1) znaj naime, pamti, dakako, a da kako (sr. videlicet); a) s nco. g. inf. radi pojma scire, scilicet facturum me esse, Ter.; s. non ceram illam habere, Sali, h) kao prosta partikula, me quidem species quaedam commovit, inanis s., sed commovit tamen; Democritus luminibus amissis alba s. et atra discernere non poterat. At vero etc.; (Ter.) rex ergo te in oculis? s. navlast. gdje govornik nagoviješta, da što ne može inače biti, tu znači, „zalih o že“ nos docti, s. a Graecia, haec legimus; ediscimus; (Hor.) unda s. omnibus enaviganda. 2) pokazujući što čudno i.osobito znamenito: pomisli samo, s. ut non sit mihi prima fides? s. u! tibi se laudare et tradere con jr, Hor.; ( ir su .t conati imponere Pelio O! mpum s.; Verg. 3) često iro-

nicki, kad smisao pokazuje, da tko ne govori zazbilja: naravno, to se zna; id populas curat s., Ter.; ego istius pecudis consilio s. aut praesidio uti volebam, scilla ili squilla, ae, f, [axilla'] ]) morski ili pasji luk, Verg. 2) vrsta morskoga raka račići. scindo, idi, issum, 3. 1) razde.ra.ti, razrezati, epistolam; scissa vestis; * vestes de corpore; * scissa raščupati comam; * s. crines; * s. paenulam pogl. paenula; vallum, provaliti; * quercum cuneis, razbiti, * aequor ferro; * viam per stagna, put otvoriti; * navis aquas s.; * scinditur in geminas partes circumfluus amnis; plurimus remorum ordinibus scindentibus vortices; -J- agmen, provaliti, scindit Suebiam continuum montium jugum; -f- Romanus agmine propero silvam Caesiam liniitemque a Tiberio coeptum scindit, prođu; ■f scindi, rastaviti se, vincula. 2) ip. a) rastavljati, razdvajati, * genus amborum s. se sanguine ab uno; pas. rastavljati se, razdvajati se, -f- hi scinduntur in duas factiones; * vulgus scinditur in contraria studia, b) jedn. (Cio. Att. 3, 15, 2.) ne scindam ipse dolorem meum, da ne bhndvljam. o) silom prekidati, smetati, verba fletu, Gic.; * actionem. scindala pogl. scandula. scintilla, ae, f. iskra, var nioa; tp. (rijetko) iskra, iskrica, ut ne quae scintilla teterrimi belli relinquatur; istis tantis offusis tenebris ne sc. quidem ullam nobis ad dispiciendam reliquerunt. scintillo, 1. [scintilla] sijevati, sjati se, kriješiti se, oculi, Plaut.; oleum, Verg. scintillula, ae, f. dem. od scintilla; virtutum quasi scintillulae, scio (perf. scivi i scii, * scisti m. scivisti; inf pravilno scisse), 4. (scibam, -bas, etc., scibo, -bis etc., scin’ [m. scisne], Com.) znati, alqd; ex alqo; quod sciam pogl. qui; pro certo; sc. certum velim; nihil certum sciri; id ile Marcello sciri potest, može se od M. doznati, quam (rem) triduo sciturus es; scituros id hostes ratus; s inf. ili s aco. c. inf.; * scires (mislio bi) a Pallade doctam (sc. eam esse); s quaesi, indir.; sa si, U, ali nije po uzdano. Liv. 3, 52, 2.; u Caes. b. G. 5, 54, 5. idque adeo haud scio mirandum sit, ne znam, je li se tomu baš toliko čuditi (sr. 2. ne III) 1) a) b)J; Cio. fam. 2,5, 2. sed haec ipsa nescio rectene sint literis commissa; quare cetera cognosces ex aliis, valja razlikovati od haud scio an; pogl. an; non scio (rijetko) = nescio, Caes. b. G. 1,43,9.; qui de omnibus scierit, de Sulla se scire negavit; apsl.; Tiribazo sciente, sa znanjem Tiribazovim; impers. nondum luce-

954

scholaticus—scio