Topola

servatrix, Icis, f. [servo] čuvarica, izbavitelj io a, spasiteljica, mea. Ter.; * s. celebrabere. Servilia pogl. Servilius II). servilis, adj. [servus] ropski, vestis; jugum; munus; tumultus; percontatio, roba; indoles; -J- animus, duša; f imperium; terror, od robova; servilem in modum, poput robova. serviliter, adv. [servilis] ropski, ne quid ignave, ne quid s. muliebriter ve faciamus, Servilius, Servilije, ime rimskomu plemenu ; D m. 1) Gajus S. Ahala, koji je kao magister equitum L. Kvinoija Cincinata übio Spurija Melija y. 440. pr. Is. 2) Quintus S. Caepio, koji je pobijen od Cimbra. 8) Quintus S. Caepio, protivnik Saturnina Olauoija i kasnije Lucija Druza. 4) Publius S. Vatia Isauricus, koji j e kao prokonzul nadbio yusare u Aziji i Ciliciju s Izaurijom osvojio. 5) Publius S. Casca, jedan od übojica Cezarovih. 6) Q. S. Germinus, konzul g. 217. pr. Is., poginuo u boju kod Kane. 7) C. S. Glaucia, g. 100. pr. Is. kao pretor übijen, početnik zakonu de pecuniis repetundis. 8) Publius S. Rullus, početnik zakonu agrarskomu, koji Ciceron pobija govorom još danas sačuvanim. Odatle Servilius, adj. Servilijev, servilijski, lex; lacus S., kamenica, bassin, što ga je načinio neki S. na foru rimskom. Odt. f Servilianus, adj. Servilij ev. II) f. Servilia, 1) punica Kv. Horlenzija. 2) sestra mlađega Katona, mati M. Bruta. 3) kći Gn. Cepijona. servio, (fut. servibo, Ter. Heo. 3,5, 45.) 4. [servus] 1) robovati, apud alqm ; alcui; regi humiliter; također s. servitutem, solo sapientes esse si s. serviant, reges, Oie. p. Mur. 29, 61.; quorum majorum nemo servitutem servivit, Cic. top. 6, 29.; u Flaut. također s dodanim dat., qui amanti hero servitutem servivit; apsl., Carthaginienses multi Romanae s. Odatle a) o kući ili nal., serviiut na sebi imati. h)\ valjati, upotrebljavati za što. 2)tp. a) služiti koga,po služiti, biti na službu, na uslugu, alcui; auribus &\Q.is,komu po volji, za volju govoriti; iracundiae; f vultus, qui maxime servit, b) sa svom pomnjom oko čega nastojati, dati se na što, raditi o čem, imati na umu, gloriae; famae; dignitati ; cupiditatibus; honoribus; valetudini; bello; paci, tranquillitati; non tam magnitudini virium, quam velocitati, Nep.; privato compendio; brevitati, o) vladati se po čemu, podlagati se čemu, povoditi se za čim, hujus potius tempori serviam quam dolori meo; tempori; incertis rumoribus; personae (podlagati se ulozi). servitium, ii, n. [servus] 1) ropstvo, robovanje, ropska služba, ducere alqm in s.;

justum pati s.; * servitio premere Phthiam; ■j- Germanias; i svaka druga služba, podložnost, corporis s., Sali. 2) upl. ilifkolek/. u sing. robovi, roblje, concitare servitia; (Tao.) servitii decem milia. servitudo, inis, f. [servus] = servitus 1), jednom Liv. 24, 22, 2. servitus, utis, f. [servus] 1) ropstvo, robovanje, b) pojedinca, esse in s.; servire servitutem pogl. servio 1); (Plaut.) s dat. opulento homini s. dura est; također služba za plaću merces est auctoramentum servitutis, b) o narodu ili državi, civitas servitute oppressa; Graeciam servitute liberare; depellere a civibus suis injustam illud durae servitutis jugum. 2) pokorno st žene mužu, muliebris, Liv., siva ocu, Plaut.; officii, pokornost po dužnosti; dužnost, koja je na kući ili kojoj drugoj imovini, servitut. 3) * o ljubavnicima djevojačkim. Servius, Ser vije, rimsko ime. servo (fut. eksakt. servasso, servassint, Plaut.) 1. 1) paziti, čuvati, gledati, ortum caniculae; * quantum acie oculi possent s. sequentum, koliko su oči nazorice spaziti mogle; * sidera; apsl. (o auguru) s. de caelo, motriti zlamenja, koja se prikazuju na nebu; itinera, ne smetati s očiju; * atria (o klijentu, koji je rad govoriti s patronom); s. ne, paziti, dane; (Ter.) en serva, (Hor.) serva, pazi! * portas agmine, * muros milite; * busta, * retia, * aquas (o Harontu). 2) paziti na što, Čuvati, držati, ob državati, ne prestupati i nal. (sr. observo), intervallum; ordines, ostati u redu, vrsti; saxa et trabes rectis lineis suos ordines; fides concentum; cursus costantissime; * Lesbium servate pedem meique pollicis ictum; * descriptas vices operum que colores; vigilias, custodias; vigiliarum vices, redom stražu stražiti; * vices, službu vršiti; praesidia indiligentius; alqm liberti custodift; volumen epistolarum; jura indutiarum; f belli legem; fidem; jusjurandum; fidemjurisjurandi cum hoste; promissa; officia adversus alqm; * leges juraque; * traditum ab antiquis morem; * munia; diem, iščekivati ; modum et numerum quendam oportere servari; -[- omnem honorem funeri; -f- anni spatia, zadržati; -[- servatis noctium vicibus, izmjenice noću; ■f quid servandum putares; pudicitiam liberorum s. tutam; -j- papillam intactam; (Tao. Oerm. 26.) fenus agitare et in usuras extendere ignotum; ideoque magis servatur (sc. abstinentia a foenore) quam si vetitum esset; po tome a) * čuvati, baviti se, bdraviti gdje, biti gdje domaći, nidum; silvas; fiu, mina; ripas; limen; vestibulum; atria; (Com.

975

servatrix—servo