Anali Pravnog fakulteta u Beogradu

СУДСКА ПРАКСА

447

не докажу да je штета наступила вишом силом, кривицом оштећеника или кривицом трећег лица. За настајање одговорности власника опасних ствари уопште ce не тражи његова кривица. Одговорност власника опасних ствари не заснива ce на кривици, већ на створеном ризику. Према овом схватању, за настајање одговорности сопственика опасне ствари којом je оштећено нечије добро (личН.ОСТ или имовина), доволван je сам факт наступања штете и постојање узрочне везе између штете и догађаја y коме je опасна ствар материјално учествовала. Овакво схватање потпуно одговара савременим потребама, пошто je y «ајвећем броју случајева штета насталих од опасних ствари немогуће доказати кривицу власника, a те кривице врло често и нема. 2. Објективна одговорност власника кола не искључује одговорност шофера. Истина je да ce предузеће као власник камиона не може ослободити одговорности ни y случају да ce утврди кривица шофера. Оштећено лице има право увек да тражи накнаду од власника и овај ће бити дужан да сву штету накнади. Међутим, оштећени може тражити накнаду и од шофера, само по друтом оснозу. Правило je да поред власника ствари и солидарно са њим може одговарати и лице које je y његовој служби и коме je опасна ствар поверена на руковање, али само y случају ако je то лиде криво што ce штета догодила. Његова одговорност ce оснива на кривици која ce y неким правима претпоставл>а. Зато je без значаја да ли ce шофер има сматрати службеником y смислу Закона о државним службеницима или не. Одговорност предузећа није заснована на правилу да држава јемчи за накнаду штете коју проузрокују њени службеници, него на начелу одговорности власника опасних ствари за штету која буде од њих потекла. 3. Однос предузећа-власника камиона и шофера je однос неправе солидарности. И предузеће и шофер одговарају оштећеном лицу за исту тражбину, само по разним основама; предузеће објективно, a шофер само y случају ако je крив што ce штета догодила. To практично значи да оба одговорника остају y обавези према оштећеном све до тренутка коначне исплате накнаде. После извршене накнаде, ако je предузеће накнадило штету оштећеном a утврђено je да ce штета дотодила кривицом шофера, предузеће има право да ce регресира од шофера y висини оне суме КO ЈУ је исплатило оштећеноме. Међутим, уколико je шофер, чијом je кривицом штета настала, исплатио накнаду оштећеном, он нема право регреса према предузећу, пошто до штете не би дошло без кривице шоферове, који треба да сноси последице своје кривице, сагласно општем принципу одговорности. 4. Указујући на недостатке y поступку судова Врховни суд ФНРЈ указује на то да није утврђено да ли ce оштећени превозио