Delo

УСТАВПН ВЛАДЛЛАЦ 335 оделнтих воља. „Једна“ воља државна није и пе може бити „једна“ воља једнога или више органа власти, него компромис воља на основу компромиса интереса члапова државне заједнице, народа. Распала би се и распадала се ова заједница онда кад овога комиромиса није било, кад су органи власти иаметали пароду своју „суверепу“ вољу, која није одговарала народној сувереној вољи. Воља органа државие власти то је исто што и воља органа правне лнчности. Да воља народа стоји над вољом оргапа најбоље се да видети из примера. Органи суверене власти, рецчмо, допели су закон, да се морају убијати сва деца која имају илаве очи.1 Овакав закон био би обавезаи за све судове, као што је, по „примљеној“ теорији о ненародном суверенитету, обавезпа била „суверепа“ воља Калигуле, да се његовом коњу одају царске почасти. Али несумњиво је, такав закон не само што не би могао бити обавезан пи за кога, него би се морао сматрати као противудржавни акт. Из чега излази да над санкцијом законодавних органа, постоји виша санкција. а та је санкција народне суверености, народне врховне власти. „Али, ппта г. Јовановић, ако би воља поданика вредела више него воља органа власти, од куда долази да органи власти имају права заповедања, а поданици дужност слушања, т.ј. да ови последњи имају дужност да своју вољу, ко]а правно вреди више, потчине вољи органа власти, која правно вреди мање“. Ба питање може се одговорити питањем: од куда долази да органи власти, који имају ираво заповедања, потпадају под своје заповести, т.ј. имају дужност слушања као и остали грађани? То долази отуда што је „неоргапизована маса“, како се погрешно изражава г. Јовановић, или народ организован законима о уређењу власти, и што органи власти као саставни део државне заједнице, као јединице имају дужност слушања, а као органи власти — право заповедања. Овоје право заповедања право по овлашћењу. На овоме се и базира принцип изборне законодавне власти, која има, не из каквнх иравних, него чисто практичких разлога, да формулише општу вољу народну. У Аристотеловој републици, којој се знатно прпближава савез швајцарских каитона, законодавни органи не би били потребни; исто тако ни у политичкој заједннци анархнзма. 1 Позајмљујемо овај прпмер од Дајсп-а.