Glasnik Skopskog naučnog društva

234 Гласник Скопског Научног Лрушт ва 6

(богаташ и славен трговец и племенит човек, еле каже: Ја ћу сос владика да сараним моја жена. Но народ забрани и попови да не би пошли со владиком. Па се собраха народ у двор црковни до две хиљади души, мужи, и жени, и не дају у цркви. Па се диже Пајсија, узеде от правителство једнога ј|усбаша, те се именоваше мемиш-миљазим, сос девет џандарми, па и ми два попа сос прота и поп Бурка у кућа (Ттојанчетова и владика-та Пајсија, те се дигна носило-то сос мртовца. ИМ отидохме во црква-та Св. Богородица, те остависмо мртвец у припрат напоље, пред врата црковна. ИМ ту опело се соврши, а џандарми стојат докле пронесохме мртовца у гробље. Но народо ги учеше Стошо учитељ, да гонат Пајсија из Митрополија „које више него го нећемо, ће да „тражимо Бугарски владика от екзарија-та“, и во црква да не даду да уђе никако.

При том случи се те умре једин влах во љето 1870 септембри 19-ти. Тој влах беше златар и квартир у хан, па и други власи златари имаше, и они на квартир по ханови, и други власи шнајдари, и они по ханови, без фамилије. Тада немаше у Скопље влашки фамилији ниједин, само у ханишта. М ја поп Јован ги попувам за водосвет и за славу. (Златари слават (Св. Јелена и Костадин еснафска слава, а пак они еснаф шнајдари слават апостоли (Св. Петар и Павла), того ради што год би се случило, болен да читам, да го причестим. Того ради онај Влах по име Григорија, и млад, у возраст на дведесет години, он боледува више четиријесе дана, па ме звале његови саотечественици да му читам четири евангелиста које власи кажат по грчки шешроеванзелије. ја сам во осум дана му читах все. М после осум дана умре. И по обичај ме позваше " да му читам шрисјашоје. М одма Власи-те сакамо и владика за опело во црква. Но ја кажем да владика у црква не даје народ да уђе. И Власи се пожурише, одоше при владика Пајсија. М он им казал да даду прошеније у правителство, и тако учинише. Које тако беху прошеније писали: Ми смо Власи, волимо га, ако је владика Грк, само да уђе у цркви да нам учини закон за мртовца, па Бугари после како знаду, тако нека си радив. Но правитељство не даде дозвоља, будући беше Скопље под Валија Призренски, а Скопље беше тада мутесарифлик, те послаше депешом да тражив дозвоља от валија па и от Цариграт дозвоља. Того ради много си прође време, четири дана, и четири ноћа мртовца чуваха у хан несарањен. Видимо не може да се чува више ми попови оба, поп Јован прота и поп Јован Бурка. Умолисмо Власи-те ми сами да му очитамо опело во хан и да го саранимо. М Власи дадоше дозвоља, више не се чува мртовац, па у часо девет почнахме опело, и се сврши, и штом да го дигнев носило, дојде један влах од правителство које се очекуваше телеграфски одговор. Те онај влах вако прича: Ето сам Гали-бег и владика Пајсија седат во телеграфа-ана и чекат. На послетку овај одговор од Цариград, и нека стојиин овај ноћ несаранет мртовец. ИМ тако остаде у хан мртовец, а ми си одохме код својих домови. А после у час један у вечер и ја што почех да вечерам, и дојде један влах тако уморан трчаићи, не може ни да каже други само: „Дигни „се, попе па ће да носимо мртовца зато не се чува више“. ИМ одма изиде трчајући од моја кућа па позвао и прота. МИ он само петрахил узел во недре и чека на једну улица, а ја сос петрахил у руку и право у хано где беше мртовец. Када видох тамо десет души џандарми вооружани, а речени Бугари трчат у велика-та црква сос дрва, сос тајни оружје вичат по улици: „Не дајте браћа Бугари, грко„мани-те сломише цркву и уђоше“. ИМ ја идам, али не знам шта је, те читах шрисјешоје, и дигнем мртовца. По чаршија идемо а џандари иду једни са једну страну а други друга страна. М ја мислим право на гробље ће да се понесе, будући беше му читано опело. Када дођихте до тахтакала чаршија, гледам на раскрсница-та четири пута. На две-те страни опет џандарми вооружени граничат. Која с леву страна улица-та иде за гробишта, ту граница. Када ја питам где ће да ходиме, па Власи ми кажу: „Ходи оче управо за онај пут црковни за во Свети (Спас, и се отвори она црква, оно готово је читан. Но он ми каже: Колико да отворимо цркву и да унесемо владика Пајсија. Приближихмо црковна врата, видим да је отворена, и ту вооружани џандарми двадесет души,