JUS standardizacija

du sa odgovarajućim propisom taj proizvod ispitan i da ispunjava u propisu odredjene uslove i zahteve u pogledu karakteristika kvaliteta.

Atestiranje je na ovaj način prvi put kod nas ovako regulisano. Zakon je dao osnova za uvodjenje ovog sistema kontrole kvaliteta i zaštite interesa potrošača, ali je za njegovo sprovodjenje potrebno izvršiti čitav niz predradnji, kao Što su: utvrdjivanje prioriteta, tj. odredjivanje proizvoda koji treba da podležu obaveznom atestiranju; izrađa propisa kojima se utvrdjuju karakteristike koje podležu ispitivanju, postupak i način uzimanja uzoraka, metode ispitivanja, način podnošenja izveštaja o ispitivanju, uslovi koje mora ispunjavati organizacija koja vrši ispitivanje i na koju se moqu preneti ovlašćenja za izdavanje atesta, i dr.; donošenje i objavljivanje tih propisa i organizovanje njihovog sprovodjenja. Nešto više od godine dana, koliko je proteklo od donošenja ovog zakona, veoma Je kratak rok za izvršenje svih tih radnji, pa ne iz: „nadjuje što do danas još nemamo Dropisa o obaveznom atestiranju u primeni.

Do danas je medjutim obavljen veliki đeo posla u vezi s uvodjenjem sistema atestiranja u praksu. Utvrdjena je lista proizvoda koji prioritetno treba da budu podvrgnuti obaveznom atestiranju s obzirom na njihov značaj za proizvodnu i za neposrednu potrošnju. Pre kratkog vremena Savezno izvršno veće usvojilo je srednjeročni (petogođišnji) program donošenja propisa o obaveznom atestiranju odredjenih proizvođa, i naložilo Saveznom zavodu za standardizaciju sprovodjenje tog DrYOG= rama. U završnoj je fazi izrada nekoliko takvih propisa, a paralelno vrše se pPrip=reme za njihovo sprovodjenje u praksi. S obzirom na sve OVO, može se očekivati da će ovaj sistem već u toku iduće godine početi da se primenjuje prema zamislima zakonodavca.

Nadzor nad primenom propisa čije je donošenje uredjeno ovim zakonom vrše nadležni organi inspekcije. Kako se ovi propisi odnose na ogroman broj proizvoda, radova i usluga, njihove karakteristike, uslove upotrebe, označavanje, obeležavanje, transport, itd. primena ovih propisa ceni se sa različitih aspekata – zadovoljavanja propisanih tehničkih uslova i zahteva (tehničke inspekcije), zadovoljavanja propisanih uslova i zahteva u pogledu zaštite čoveka u radnoj sređini (inspekcije rađa), zađovoljavanja propisanih uslova i zahteva u pocledu zaštite čoveka u životnoj sredini (komunalne inspekcije), propisanog načina obaveštavanja kupaca i zadovoljavanja propisanih uslova kvaliteta (tržišne inspekcije). Ako je reč o propisima kojima se uredjuju pitanja proizvodnje, izvodjenja radova i vršenja usluga za potrebe JNA,

odnosno narodne odbrane, nadzor nad izvršavanjem tih propisa vrši inspekcija Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu.

Većinom su to inspekcijski organi republika i autonomnih pokrajina, čija su ovlašćenja i način rada uredjeni odgovarajućim propisima (zakonima) republika, odnosno autonomnih pokrajina. Zakonom o stanđardizaciji odredjene su upravne mere koje mogu, u Vršenju nadzora nad izvršavanjem ovih propisa primeniti organi inspekcije.

Ako pri vršenju nadzora nadležni organ inspekcije utvrđi da u proizvodnji ili prometu proizvoda, izgradnji, izvodjenju radova ili vršenju usluga nisu primenjeni propisi čije je donošenje uredjeno ovim zakonom, može rešenjem naređiti organizaciji udruženog rada koja takav propis niJe primenila da u određjenom roku obavljanje svoje delatnosti saobrazi propisanim uslovima, a ako usled neprimenjivanja ili povrede ovih propisa postoji opasnost po život i zdravlje ljudi ili mogućnost da nastupi znatna imovinska šteta, može rešenjem zabraniti proizvodnju takvih proizvoda, odnosno dalje izvodjenje takvih o=pasnih radova.

Ako nadležni organ inspekcije utvrdi da su u promet stavljeni proizvodi koji nisu na propisani način deklarisani, označeni odnosno obeleženi, ili koji nisu snabdeveni propisanim ispravama, ili su snabdeveni propisanim ispravama ali te isprave imaju nedostatke, može doneti rešenje o zabrani stavljanja u promet takvih proizvoda dok se nedostatak ne otkloni. U ovom slučaju, pod uslovima koji su Zakonom O standardizaciji propisani za odstupanje od propisa o Jugoslovenskim standardima, odnosno o normama kvaliteta (član 35-41. Zakona), nadležni organ inspekcije zakonom je OVlašćen da može ođobriti stavljanje u promet i takvih proizvoda, ako se nedostatak koji Je utvrdio ne može otkloniti. Iz praktičnih razloga potrebno je upozoriti đa se ove upravne mere mogu doneti i za proiZvVOde koji su pripremljeni za prodaju, a ne samo na proizvode koji se već nalaze u prodđaji. Prikaz ovog zakona ne bi bio potpun bez osvrta na njegove'·kaznene odredbe.

Kao krivično delo utvrdjena je povreda propisa čije je donošenje uredjeno ovim zakonom u pogledu primenjivanja mera obezbedjenja konstruktivne ili tehničke sigurnosti pri izgradnji, u proizvodnji, upotrebi ili održavanju objekta, postrojenja, uredjaja ili opreme, kao i u pogledu postavljanja i održavanja u ispravnom stanju propisanih uredjaja za zaštitu od elementarnih nepogoda i (ili tehničko-tehnoloških nezgoda, kao i svaka povređa ili nepostupanje po tim propisima ako usled toga dolazi do opasnosti po život i zdrav-