Nova Evropa

годинама старом, а ипак још увек толико младом и савременом делу Елен Кеј, која иступа отворено и храбро, не песничким утопијама и укоченим социјолошким расправама, већ живом практичном мишљу, заносном суптилношћу, и дубоком пацифистичком хуманошћу жене која жели да користи, да ублажи болове свима, и да усрећи оне који ће доћи.

Др. Смиљана Микачић.

Književni pregled. Naša književna kritika, (Izmedju filologijei estetike«j

U prvom broju ovogodišnjeg »Savremenika« napisao је G. Antun Barac jedan članak u kojemu, uglavnom, zastupa ovo mišljenje; sva naša starija književna istorija pisana je isključivo filološkim metodom; ovaj је bio uslovljen potrebama vremena, Velik broj epigona, koji je došao iza ove generacije, pretvorio je literarnu istoriju u neko vježbalište za beznačajne probleme; došli su, kao reakcija, nadopunjujući isključivo filološki metod estetskim, psihološkim, i t, d,, Dr, Prohaska, Branko Vodnik, i drugi, u Hrvatskoj, a u Srbiji: Bogdan Popović, Skerlić, Pavle Popović, i t. d,, Krajnja su reakcija na filološki metod današnji zastupnici čisto estelske metode, koji misle da književnu povijest treba posmatrati samo sa gledišta umjetnosti, Čitava naša stara književnost, specijalno dubrovačko-dalmatinska, bila je podvrgnuta temeljitoj filološkoj analizi; taj je rad bio dobar, ali ni do danas nije dovršen, Ni novija književnost nije filološki ispitana; nemamo bibliografije, nemamo valjanih biografija pisaca, nemamo kontinujiteta u nauci, »Drukčiji je zadatak estetske metode, Zahtjev, da se književna djela prosudjuju isključivo sa stajališta koliko su ona književna, tft, j, umjetnička, sasvim Je razumljiv i opravdan — zapravo nešto što se po sebi razumije, U našim priručnicima za književnu povijest govori se često puta veoma mnogo o piscima koji nemaju apsolutno nikakve umjetničke vrijednosti, ili je ona vrlo malena.., To vrijedi i za stariju i za noviju književnost, Imena Bolić, Bogović, Trnski, Marković, Preradović, Tomić, i t, d, u školskim udžbenicima zauzimaju mjesta koja im ne pripadaju.,. Tu reviziju sudova treba izvršiti za čitavu našu književnost od 16,—20, vijeka, i treba jasno razlučiti dokumente naših kulturnih nastojanja od uspjelih umjetničkih alirmacija,« Samo, prema njemu, ovi zahtjevi postaju sumnjivi i diletantski čim se estetski metod proglasi jedino oprav-

273