Nova Evropa

Kanada i Jugosloveni, (Povodom knjige A. Benka- Grada.

Izašla je iz štampe prva knjiga Benkove »Migracijone Enciklopedije«, — ona obradjuje Kanadu. Ova prva sveska jedinstvenogš dela, koje će obuhvatiti deset posebnih knjiga, novost je i dobitak za našu naučnu i iseljeničku literaturu, Upravo, ovaka enciklopedija, kao celina, tvoriće pothvat kojim ne mogu da se istaknu ni mnogi veći, migraciji jače podvrgnuti ili skloni, narodi nego što je naš jugoslovenski,

Detaljno i uspešno obradjivanje iseljeničkog pitanja iziskuje od publiciste-naučenjaka spremu poglavito u dva pravca: prvo, poznavanje prilika i svega ostalog što stoji u Vezi s iseljeništvom u zemlji iz koje se iseljenici rekrutuju, i zatim, ne u manjoj meri, dobro poznavanje opšteg stanja i prilika u zemljama u koje ti iseljenici kreću, Kad se k tome još uzme u obzir, da pitanje iseljeništva povlači za sobom, koliko u odlaznoj toliko i u dolaznoj zemlji, i mnogo drugih problem4, onda se lako shvata da se zadaća svakog radnika na ovom polju komplikuje do velike visine — sa naučnog, бозродатзков, i društvenog gledišta —, te se ne daje lako iscrpsti i jednostavno rešiti,

Gospodin Benko-Grado poznat je našoj čitalačkoj javnosti kao raniji viši činovnik državne iseljeničke službe i kao odličan pisac mnogih stručno obradjenih i zanimljivih eseja i novinskih članaka o iseljenicima i prilikama useljeničkog života u stranim zemljama, Prema tome, nema sumnje da je on postavljenoj zadaći najpotpunije dorastao, te da će ovom prvom knjigom kao i narednim svescima znatno doprineti što svestranijem poznavanju prilika za rad i život u velikim migracijskim zemljama, u koje su se selile, a delomično se još sele, negde brojnije a negde opet manje brojne skupine našeg naroda.

Medju državama sveta, Kanada zauzima posebno i naročito zanimljivo mesto, Brojne činjenice stavljaju ovu zemlju u položaj kojemu nema slična ni u prošlosti ni u sadašnjosti, Njen geografski smeštaj, istorijski razvitak na kulturnom, privrednom, i političkom polju, sastav njezina stanovništva, i brojne osobenosti prirode, tako su povoljno rasporedjeni da toj zemlji omogućuju vanredno intenzivan rad i napredak, Površinom malo manja od čitave Evrope, Kanada broji (prema popisu iz 1928) tek nešto preko devet-i-po milijona stanovnika. Pa iako ogromam deo njezine severne teritorije leži u ledenoj zoni, te je nepodesan za bilo kakovu kultivaciju, ili za jače i trajnije naseljavanje, uzduž celog južnog dela Kanade ртоз ти зе пертебједпе огатсе, уоспјасл, 5ште, pašnjaci, i

386