Nova Evropa

stečenim beglucima, od 1. maja 1929, kojim se nastojalo да зе uklone nezgode i zadovolji zamjerkama; ali to nije učinjeno u punoj mjeri,

Što se tiče minimuma egzistencije, u 43. članu toda Zakona usvojen je zaključak Kongresa Srpskih Zemljoradničkih Zadruga, da bude fakultativan; ali se to odnosi samo na nekretnine bivših kmetovskih selišta, za koje je i nadalje zadržano ograničeno raspolaganje: »Slobodno je svakom drugom težaku da svoje nekretnine podvrgne pod propise ovoga Zakona, ali ograničenja po ovom Zakonu ne mogu biti na štetu vjerovnika, čije su tražbine nastale prije časa kad je ubilježba tih ograničenja provedena u gruntovnici« Za zemlie bivših kmetovskih selišta propisan je obligatan minimum egzistencije, i ograničenje raspolaganja tim zemljama proteže se samo na taj minimum. U članu 28, Zakona stoji: »Za težačke posjede, koji su stečeni ovim Zakonom, ustanovljuje se najmanja površina {minimum egzistencije). Ova najmanja površina računa se prema broju članova porodice (član 4.) onih lica koja su uknjižena kao vlasnici ili suvlasnici nekretnina. Ta površina — pored kuće i kućišta s dvorištem — iznosi za svakog člana porodice u Bosni, te od Hercegovine u srezovima gatačkom i nevesinjskom, po deset dunuma, od kojih mora biti najmanje šest dunuma obradive zemlje, Kod Џа хазадјепоб voćem ili vinovom lozom, kao i kod vrtova (baštovanik), smanjuje se površina obradive zemlje po Slavi od šest na četiri dunuma, a od tri na dva dunuma.«

Što od zemlje bivših kmetovskih selišta pretiče preko odredjenja ovoga člana, može se zadržati i njime slobodno raspolagati; ali kad se pogledaju pogodbe ovoga člana, gdje minimum egzistencije zavisi od broja članova porodice, što nije stalno, пебо se mijenja, i od vrste kulture, onda se jasno vidi da je veoma teško odrediti pretičak zemljišta preko ovoš minimuma, a rezultat je svega, da i poslije donošenja ovog Zakona zemljišta bivših kmetovskih selišta ne mogu poslužiti za kredit težacima, I banke se redovno tako i drže; davajući kredit, uzimaju t obzir samo zemljišta slobodne kupnje i prodaje, a ne obaziru se ma zemljišta bivših kmetovskih selišta, Sreća Je samo, što je u članu 31. Zakona ipak dopušteno zaduženje i OVOB minimuma egzistencije »kod zavoda« koje je ordanizovala država u svrhe poljoprivrednog kredita, te kod onih privatnih novčanih zavoda koji imaju pravo izdavati hipotekom osigurane založnice, kao i kod seljačkih (zemljoradničkih) zadruga, osnovanih u smislu propisa postojećeg Zakona o zemljoradničkim i zanafskim zadrugama u kraljevini Srbiji, koji je protegnut na cijelu Kraljevinu. АН је za ovakovo zaduženje potrebna privola administrativne vlasti, i na taj način uvučena politika u privredu, što ne bi smjelo biti,

88