Nova Evropa

Dijalektički materijalizam ı vreme.

Dijalektički materijalisti naročito ističu svoje realno čledanje: da ne drže ništa do madvremenskih vrijednosti, jer Sledaju stvarno, sve u odredjenom vremenu i prostoru, nepriznajući ništa падугетепсКко, Розтотипо, medjutim, kako zapravo stoji odnos njihove »metode« prema vremenu, Ne kanimo ovdje taj odnos iznositi u njegovoj potpunosti, nećo ćemo se za ovu priliku zadovoljiti kratkim ukazivanjem na neke najkarakterističnije momente,

Jedinstvo suprotnosti jedan je od osnova dijalektičko-materijalističke »metode«, Ali je s tim osnovnim principom dosta komplicirano raditi, Većina onih koji drže da su ба shvatili, i upotrebljavaju ča svuda 1! зуаба је, одгедјијис1 »јавпо« {a zapravo posve subjektivno) pojedine suprotnosti, pa i čitave laze dijalektičkog razvoja,. očituje svoje potpuno neznanje pogrešaka što ih čine prema vlastito) nauci, Jedinstvo suprotnosti imade se, naravno, shvatiti tek u dinamici, u razvoju, Jer bismo inače došli do nemilih posljedica: po našem običnom mišljenju, koje je uglavnom. po sadržaju statičko, došli bismo upotrebom principa jedinstva suprolnosti do tođa, da bi bio onemogućen svaki rad i sporazum, U tom slučaju, kad bismo rekli, naprimjer, »Milan je glup«, to bi moralo ujedno da znači i »Milan je mudar« (mudrost kao suprotnost gluposti), tako da upotrebom navedenog principa ne bismo nikada mogli pravo znati šta neko kaže, misli, ko misli, šta postoji, ı t, d.; naravno, sve ako bismo taj princip shvaćali statički, t, J. da usvaja istovremenost suprotnosti; sve ı Jest ı nije! Da se toj nesigurnosti izbjegne, jasno je da jedinstvo suprotnosti imade vrijediti tek u razvojnom ргосези; |, ј, izmedju suprotnosti ima da protekne izvjesno vrijeme,

Tu smo dakle na našem terenu, na našem problemu vremena u dijalektičkom materijalizmu. No prije prelaza na sam problem vremena, neka nam bude dopušteno jedno iskreno priznanje, Nikako nam nije Jasno, u dijalektičko-materijalističkoj »metodi« slijedeće, Kada se {po jedinstvu suprotnosti) A razvije u svoju suprotnost B, — poslije tođa ima, na osnovu zdravog razuma, po istom principu da se PB razvije u A, t, j. natrag u svoje ishodište, u svoju suprotnost; ovo razvijanje bi prema tomu naličilo vrludanju, čas ovamo pa onda opet natrag; odnosno, radi bolje poredjenja; po tom principu, razvoj bi imao bit: baš kao kod dječje igračke »yo-yo«, koja se ma jednoj strani odmata da se odmah zatim namota na drugu stranu, i da se vrati opet natrag! Da bi se takvom vrludanju izbjećlo, izmislili su naši dijalektičari treći član: C — sintezu, Ali, otkud dijalektičarima taj C? Ta »yo-yo« se ne može namatati na treću

535