Nova Evropa

U Evropi, odmah nakon Rata, vodila se je borba izmedju dva progresivna tabora: umjereno-progresivnim, reformističkim tftaborom demokratske buržoazije i socijalista s jedne strane, i radikalno-progresivnim, revolucijonarnim taborom komunizma s druge strane, Partija otvorene reakcije, kompromitirana i oslabljena Svjetskim Ratom, odstupila je bila daleko u pozadinu. Sasvim drugu sliku pruža nam Evropa danas. Liberalnosocijalistički tabor pokazao se je nesposobnim da riješi niz osnovnih evropskih pitanj4, Prvo, on nije umio da riješi problem mira. Mjesto demokratskog, vilzonovskog mira, mi smo dobili imperijalistički, klemansistički mir. Pritisnuta tim Mirom, бјаупа tvorevina liberalno-socijalističke ere — Vajmarska Njemačka — nije mogla da se održi Godine 1923, u doba okupacije Rura, ona je doživila moralnu smrt: mase Njemačke i Evrope aplaudirale su tada komunizmu, u nadi da će on izmijeniti lice Evrope, No njemački i evropski komunizam zatajio je i 1923, i — zatim — 1929-1933. Tada je, opet, nastupio čas reakcije. Hitler, u plaštu novog Atile, počeo je da ispravlja grijehe svijeta; i treba priznati, da je taj čovjek djela čitav niz problem4 pomaknuo s mrtve tačke. Ali ih je on pomaknuo takovim metodama i takovim tendencijama i perspektivama, da je Evropu zahvatila panika. Možda je stara i Srješna Evropa i zaslužila da je pohodi neki novi Atila; no ipak žrtve nove pravednosti, sami Evropejci, ne mogu a da ne misle o svojoj odbrani. Tim više, što su se slični kandidati pojavili i u drugim zemljama. Tim više, što je i duboka ekonomska kriza došla da pokaže da treba poduzeti nešto novo ...

I tako, potučeni do nogu u Njemačkoj a ugroženi u nizu drugih zemalja, demokrati i socijalisti i komunisti sabrali su ostatke svojih sila i — u Evropi pojavio se je, da presječe put daljnjim pobjedama reakcije, »Narodni front« U Njemačkoj, taj je front neobično slab; ali u Francuskoj on predstavlja ozbiljnu silu. Francuski Narodni Front sastavljaju: Radikalna i Radikalno-socijalistička Stranka Erijoa, Daladijea, Saroa, Socijalistička Stranka, Komunistička Stranka, Opća Konfederacija Rada, Lisa Čovječanskih i Gradjanskih Prava, i desetak drugih manjih ljevičarskih partija i organizacija. Stara borba o prevlast u Evropi medju Francuskom i Njemačkom opet se komplikuje i protuslovljem unutarnjih režima: opet demokratska Francuska stoji nasuprot autokratskoj Njemačkoj. ljučerašnji revolucijonarni internacijonalisti, francuski komunisti, postali su danas novi »socijalpatrijoti«, Teško je reći, u čemu je veća snaga francuskog Narodnog Fronta, da li u gordoj demokratskoj samosvijesti francuske narodne mase, koja ima toliko sjajnih revolucija za sobom, ili u odbrani nacijonalistički suprotstavljene Francuske Njemačkoj. Vojnopolitički savez Sovjetske Rusije sa Francuskom doprinosi svoj dio toj speciličnoj sintezi socijalno-

142

о

шта