Nova Evropa

imaju više nego što treba. Naročito je to danas slučaj sa Sjedinjenim Američkim Državama, koje imaju previše zlata, budući da je najveći deo evropskog zlata prenesen onamo. Amerikanci su se preplašili, da te ogromne količine zlata ne postanu uzrokom inflacije. U isto vreme, tamo se javljaju nove teorije, koje gledaju na zlato kao na gomile beskorisnog metala. Zastupnici ovih teorija kažu, da su Sjedinjene Države dale ogromne količine robe za taj beskorisni metal, koji sad leži negde zakopan; drugi opet tvrde, da Evropljani žele da prodadu sve svoje zlato Sjedinjenim Državama, pa da ga zatim demonetiziraju!

Pri ovakom stanju stvari, današnji problem zlata kompliКоуатиј! је пезо ikada ranije. Poslednjih godin4, mnoge su ekonomske i finansijske teorije doživele slom; pa postoji težnja, da i teorija o zlatu, kao o jedinoj medjunarodnoj moneti, podje istim putem. Postavlja se pitanje: je li zlato beskoristan metal, ili je još uvek jedino plaćevno sredstvo

za medjunarodnu trgovinu? Kako je došlo do оу05 ргоМета Odgovor na ovo pitanje dvojak je. Pre svega. u svetu su se strahovito povećale rezerve zlata; zatim, to zlato koncentrisalo se je najvećim delom u Sjedinjenim Američkim Državama. Naglo povećanje rezerva zlata u svetu došlo je usled devalvacije funte sterlinga (1930): proizvodnja zlata iz godine u godinu naglo se povećavala, pošto je devalvacija funte za sopstvenike rudnik4 zlata stvarno značila subvencijonisanje proizvodnje. Proizvodnja je zlata toliko napredovala, da danas iznosi oko 40 milijon4 unci godišnje, što predstavlja vrednost od nekih 1.500,000.000 dolari (po količini dvaput a po vrednosti triput više nego pre devalvacije funte). Računa se, da današnja novčana vrednost stokova zlata raznih centralnih banaka i vlad4 iznosi oko 26 milijardi dolar4. Isto tako, naglo koncentrisanje zlata u Sjedinjenim Državama otpočelo je posle devalvacije funte sterlinga (t. j. posle 1930); 4 naročito intenzivno gomilanje nastalo je od momenta devalvacije dolara (t. j. od 31. januara 1934). Pre devalvacije dolara, stokovi zlata u Sjedinjenim Državama iznosili su oko četiri milijarde dolara (otprilike oko 36% svetskih stokova zlata); danas, medjutim, Sjedinjene Države imaju preko 19 milijardi dolara zlata (oko 70% ukupnih svetskih stokova),

417