Plamen života

Čime je to ugljen vezan u šećeru? Vezan je onim što sačinjava vodu. Eto, ako iznad komada šećera koji se ugljeniše, kao što malopre videsmo, stavimo parče hladnog stakla pridržavajući ga na izvesnoj daljini, videćeš kako se staklo zamaglilo vodenom parom, koja se iz šećera oslobodila kao i ugalj. Isto se zbiva ako umesto šećera sagoreva mast, meso ili ma koji biljni ili životinjski proizvod.

Sva Živa bića su izgrađena iz osnovnog gradiva, uglja, koji se u hemiji zove ugljenik, i gradiva same vode. A valjda znaš da voda nije prosto telo kao ugljenik, već da je sastavljena iz dva dela: jednoga gasa koji se zove vodonik ili hidrogen i jednog dela drugoga gasa koji se zove kiseonik ili oksigen. A kako se u hemiji vodonik beleži sa H, a kiseonik sa O, to se voda naznačuje sa H•O. Dakle sada znaš da kad piješ vodu ti stvarno unosiš u sebe jedno hemijsko telo sastavljeno iz kiseonika i vodonika.

U masti kao i u šećeru i skrobu ima samo ugljenika i vode. Ali u belančevinama, kao što je meso ili belance jajeta, ima pored ugljenika, kiseonika i vodonika još jedan gas koji se zove azot ili dušik. Taj se gas nalazi slobodan u vazduhu koji udišemo. U pet litara tog vazduha ima oko četiri litra azota i jedan litar kiseonika.

Od ta četiri hemijska elementa, koji se zovu ugljenik, kiseonik, vodonik i azot, priroda je izgradila bezbrojne i do krajnosti raznolike proizvode od kojih je sagrađen biljni i životinjski svet: razno lišće, cveće, korenje, drvo, smole, guma,· meso, perje, kosa, vuna, svila, pamuk, mleko, jaja, slanina ... Ta ko bi sve nabrojao šta daje živa priroda. A sve je to sagrađeno, uglavnom, od pomenuta četiri osnovna hemijska sastojka, na razne načine međusobno povezana, kao što se iz istog građevinskog mateTrijala mogu sagraditi vrlo različne građevine.

Da ti kažem još ovo. Pored pomenutog gradiva u sastav živih bića ulaze još neki sastojci kao što su kreč, gvožđe, sumpor, fosfor. Sve to gradivo nalazi se ili u vazduhu, ili u zemlji, i to u izobilju. Prema tome, ceo Zivi svet je sagrađen od onoga što se nalazi u vazduhu i na površini naše zemlje.