Prosvetni glasnik

592

ПРОСВЕТНИ ГЛАСНИК

сада, це баш незнатни проденат наших девојака, нарочито образованог стањп, од чести услсд прилично великог захтева, који школа и кућа на њих полаже, а од чести и поглавито услед занемареног физичког васпитања, често су многе и пре њиховог завршног развијања бледе, нервозне и грудобољне. Како ће она некад своју дужност, било то у ма ком позиву, иди као жена или као мајка моћи да врши, није могућно преглсдати. Са тога излети ученица треба да служе истим психичким и физичким диљевима, као и ученички излети, само са разликом у тоие, да се моменат очнршћавања далеко мање наглашава и на способност марширања са далеко незнатнијим иотраживањем поставља — дневно највише до 20 километара. Од особнте важности су за ученице при излетима игре. Девојчице се у опште, пошто су више привезане за собу, предају овом задовољству далеко више од дечака, и не ретко играју се са страшћу и нздржљивошћу, каква се код дечака може наћи само при сасвим особеним случајевима.

Нри изради овог иредавања пошло се од осведочења, да се нанредак школе на опште задовољство може очекивати, с једне стране само од свестраног призрења дечије природе према њеној психичкој и физичној страни, и са друге стране од домаћег по већој части непотпуног васпитања. Ирема оваквом осведочењу локушало се, да се расветли велико значење средстава, која су се чинила као особито згодна, да могу умно и телесно развијање деце да изазову и штете од противног Фамилијарног васпитања да ублаже. Додуше, далеко је од тога, да добро и зло неке школе, треба ставити више или мање на рачун ђачких излета и у њима гледати једино средство за васпитање; али се ипак чини, да је бар толико утврђено, да би, да би школовање младог духа за учитеља и ученика било далеко мање терстно, вршење поглавито у реалности задовољнијеи одношај између учитеља и ученика много топлији — требало одлучити се за неговање ђачких излета на начин, који је напред показат. Али тада би се морала и свака школска власт потрудити, да повери само оним наставницима управљање са ђачким излетима, који су у стању, да могу постављене захтеве задовољити; јер ако би се ова дужност поверила оним наставницима, којима оскудева педагошка умешност, да управља оваквим излетима, онда би се школској младежи тиме далеко више нашкодило но користило. Али, ако би се ово потраживање задовољило, онда би се опет иојавило зло у томе, што би се подобан наставник, особито у нашим народним школама, за управљање са оваквим излетима више теретио, а напротив његов, за тај посао, неподобан ко^ лега на незаслужени начин овога се терета ослободио. Како би се могло овде помоћи? Можда би се овај несклад могао решити на тај начин, да школска управа неподобне наставнике ослободи у неколико задатка, који би тре-