Ritam

U cijeli projekat uključen je i Kejn, koji je, ako je vjerovati štampi, bio zadovoljan što se Barton odlučio da rekonstruile atmosferu koju je on stvorio na samom Betmenovom početku. Scenadstičke i režijske pretenzije da film što vise psihološki iznijansiraju, prizivanje noar atmosfere kao i paradoksalno prebacivanje i zamjenjivanje etičkog plana estetškim, doprinijelo je da Betmen sa svojim fantastičnim ekonomskim uspjehom syjedoci o bizamosti cijele filmske mašinerije sa kraja osamdesetih. Gotovo nevjerovatno nemaltovit scenario koji povremeno prerasta u sterilnu estetsku koketeriju, svesrdno je potkrijepljen Bartonovom idejom o psihologiziranju po svaku cijenu. Ovaj poslijednji „Betmen” i nije priča o borbi dobra i zla, već o borbi dvije estetike, Džokerove treš-estetike i Betmenove. Etički član tako postaje posljednja briga i režisera i scenarista, пе shvatajući da vraćanje Betmenovim počecima ne znači prizivanje atmosfere, a ukidanje apriomog etičkog postulata. Ikonografija je ovdje sama sebi svrha i cilj. Na nju kao monolit nakaljemljen je pretencioni Džokerov fausticizam koji je ујегоvatno trebalo da cijelom filmu da dublje značenje. Tako je Betmen otišao u drugi plan, a Džoker došao u prvi, igrajući cijelo vrijeme svoju klovnovsku ulogu, razapet između „smijeha” i „strave”. Barton barata Gotham-sitijem kao globalnom metaforom postmodemističkog cirkusa, pričajući jednu, već odavno, nezanimljivu i stereotipnu priču o lijepim i ružnim stvarima. Adam Vest je, kada je trebalo da prihvati ulogu Betmena 1960. svom agentu prvo odgovorio sa „Ma, hajde, pa ja pokušavam da napravim ozbiljnu karijerul”; poslije je i sam shvatio koliko je zapravo uloga i važna i ozbiljna. Ovdje je ta eventualna „implicitna neozbiljnost” filma od početka shvaćena kao „ozbiljna prijetnja”. Postavljanje Džokera kao monolitnog simbola, koji je u sebe indukovao sve ono za šta u cijeloj Bet-storiji nije bilo mjesta, svojevrsna je Bartnva preyencija i osiguranje za dobru produ kod „intelektualističke” kritike, a Nikolson je tu vidio šansu da odigra nekog svog šekspirovski orijentisanog klovna.

Neduhovit i pretenciozan, ovaj film ima više svoj sociološki nego bilo koji drugi značaj. U stvamosti desila se paradoksalna stvar; Džokerova treš-estetika je, zapravo, pobijedila, samo što je prodavana pod žuto-rmim znakom. Ona je i glavno objašnjenje „Betmenovog” fmansijskog uspjeha. Sa druge strane, on je poprilimo tužno svjedočanstvo da krajem osamdesetih i nije vise bila bitna nikakva priča, niti dobri i losi momci, veé autiste ili Džokeri. Najzad, većinsko hvalospjevno pisanje engleske kritike syjedoci o tome da su Bartonova „prevencija” i žongliranje sa slon-metaforama urodili plodom. Krajnji rezultat je, svakako, jedan žalostan i anahroničan hit Tom Hekns, jedna od momentalno najzanimljivijih holivudskih ličnosti, predstavio se londonskoj publia sa fîlmom „Burbs Džo Dantea. Slab scenario Dane Olsen, povremeno duhovit i u suStini hezanimljiv film, sa suptilnim referencama na Slovene, nije donio ništa novo, osim što je spojio Henksa i Kori Feldmana, najzanimljivijeg klinca koji se pojavio na velikom ekranu krajem osamdesetih („Ostani uz mene”, „Lost Boys”). Najavljivan kao „Bigger than ’Big’” posljednji film se ni u kom slučaju ne može uporedivati sa zanimljivim i izuzetnim filmom Peni Maršal („Veliki” „Big”).

„Druga žena” („Another Woman”) Vudi Siena sa Džinom Rolands, Džinom Hekmanom, Jan Holmom i Miom Ferou nezanimljiva je i neduhovita priča, koja funkcioniše u čudnoj sprezi Bergman-Alen-Soderberg. Bizamo ispričan jad, koji mnogo podsjeća na „Enterijere”, a pod direktnim je uticajem Bergma- . novih „Divljih jagoda”, kao sedamnaesti Alenov film nije donio ništa novo. Naprotiv, No, Alen je ipak mogao izvuä naravoučenije: da je umjesto omiljenog mu pozorišta stavio tu jednu video kameru mogao je glatko dobiti Zlatnu palmu. Ostale uslove gotovo beskrupulozno precizno zadovoljava. Stiven Spilberg, režiser koji se za taj poziv oprijedelio već sa dvanaest godina, sa svojim trećim nastavkom „Indijane”, (Indi-. ana jones and the last crusape), napravio je sjajan potez, proširivši rodbinske veze i übacivši Šona Konerija kao tatu. Tako jeovaj tfeći nastavak manje „umjetnički” pretenciozan, a duhoyitiji nego prethodni uspio da Spilberga (najviše zahvaljujući Sonu) ponovo potvrdi kao najomiljenijeg filmskog režisera osamdesetih koga vole i djeca i babe.

LONDONSKI RITAM 89