RTV Teorija i praksa

2. STICANJE DOHOTKA PREMA NACRTU ZAKONA O UDRUŽENOM RADU Prema Nacrtu zakona dohodak je veličina koja ostaje kada se iz ukupnog prihoda naknadi vrednost materijalnih sredstava koja su u celini utrošena u procesu reprodukcije - materijalni troškovi, i obezbedi reprodukcija stalnih sredstava za proizvodnju i drugih sredstava rada - troškovi amortizacije. Prema tome osnov za sticanje dohotka je ukupan prihod koji ostvari osnovna organizacija, a karakter ostvarivanja ukupnog prihoda opredeljuje karakter dohotka. Nacrt zakona utvrđuje četiri osnona vida za ostvarivanje ukupnog prihoda: - prodajom proizvoda i usluga na domačem i inostranom tržištu, odnosno u okviru organizacije udruženog rada; - slobodnom razmenom rada; - učeščem u zajednički ostvarenom dohotku po osnovu udruživanja rada i sredstava; - primanjem na ime kompenzacije, regresa, premije, dotacije i po drugim osnovima utvrđenim zakonom ili samoupravnim sporazumom, odnosno ugovorom u skladu sa zakonom. Smatramo da su za temu o kojoj govorimo relevantna prva dva vida ostvarivanja ukupnog prihoda, pa čemo samo na njima i zadržati našu pažnju. 2.1. Sticanje dohotka kroz ostvarivanje ukupnog prihoda prodajom proizvoda i usluga Ukupan prihod koji se ostvari prodajom proizvoda i usluga jeste, prema Nacrtu zakona, prilično homogena kategorija. Na ovaj način ostvaruju ukupan prihod osnovne organizacije u kojima se vrednovanje rada vrši isključivo posredstvom tržišta i koje stvaraju novu vrednost. Prema tome, ovu kategoriju određuju isključivo ekonomski kriterijumi. Nacrt zakona predviđa dve varijante ostvarivanja ukupnog prihoda prodajom proizvoda i usluga: #u osnovnoj organizaciji koja neposredno stavlja u promet svoje proizvode i usluge, i

25