RTV Teorija i praksa
• u osnovnoj organizadji koja proizvodi i usluge prodaje drugoj osnovnoj organizaciji u okviru složene organizacije udruženog rada. U osnovnoj organizaciji koja neposredno stavlja u promet svoje proizvode i usluge, radnici stiču dohodak iz ukupnog prihoda koji osnovna organizacija ostvari prodajom tih proizvoda i usluga po cenama ostvarenim na tržištu. U okviru radne organizacije Ш složene organizacije udruženog rada postoje osnovne organizacije koje svoje proizvode i usluge prodaju drugim osnovnim organizacijama koje ih koriste kao proizvode, odnosno usluge proizvodne ili finalne potrošnje (interna realizacija). U osnovnim organizacijama koje svoje proizvode i usluge prodaju drugim osovnim organizacijama radnici stiču dohodak prodajom tih proizvoda i usluga po zajednički, sporazumno utvrđenim internim cenama. 2.2. Sticanje dohotka kroz ostvarivanje ukupnog prihoda slobodnom razmenom rada Slobodna razmena rada kao vid ostvarivanja ukupnog prihoda, pa prema tome i sticanja dohotka predviđena je za: • osnovne orgaizacije koje obavljaju delatnost u oblasti obrazovanja, nauke, kulture, zdravstva i socijalne zaštite kao i druge društvene delatnosti; • osnovne organizacije u drugim delatnostima u kojima delovanje zakona tržišta ne može biti jedini osnov usklađivanja rada i potreba niti vrednovanja rezultata rada, i • osnovne organizacije komunalnih delatnosti, energetike, vodoprivrede, saobračaja i drugih delatnosti materijalne proizvodnje, ako se u njihovim samoupravnim interesnim zajednicama međusobni odnosi uređuju na načelima slobodne ramene rada. Iz ovoga proizlazi da je kategorija sticanja ukupnog prihoda slobodnom razmenom rada vrlo heterogena i da nju ne opredeljuju samo ekonomski kriterijumi. Naime, mada pojam društvene delatnosti nije precizno definisan on je u većoj meri formalno pravna nego ekonomska kategorija. Rešenja koja je dao Nacrt zakona za ostvarivanje ukupnog prihoda i sticanje dohotka slobodnom razmenom rada nominalno su data samo za društvene delatnosti, a suštinski
26