Srpski tehnički list

— 164 —

1., дневни преглед,

2., недељни преглед,

3., преглед после 7 до 8 месеци,

4.. главна ревизија сваке друге године.

Под 1. и 2. треба ревизију вршити са свим

површно но ипак у многим случајевим мора се по“ клонити већа пажња појединим главнијим деловима кола, а од прилике зна се, који је тај делић што захтева брижљивији надзор. Дакле сваког дана, односно после сваког рада, пошто се кола врате у депо, нужно је да се мотори прегледе а тако исто треба бацити и један поглед и накотву и колектор. Као што знамо, мотори, који су монтирани на трамвајима код точкова, удешени су нарочито тако да им за дуже време не може сметати ни блато ни прашина, пошто се све налази затворено као у једном сандуку.

Зато је врло нужно да се после дневног рада увек мотор отвори ради хлађења анкера (котве) и др. За ту сврху су већ предвиђена вратанца на моторном сандуку. Али, још што је најглавније, треба јако пазити, да се сутра дан, кад се буду кола опет за рад узимала, опет све доведе у ред; то јест: да се вратанца затворе, како се не би чишћењем кола натрунили и да што не би запало нити да прашина или вода нанесе какве штете, јер би се услед тога, што вода и прашина пређу у мотор, јавиле по некад врло тешке последице. Пошто је анкер (котва) по најглавнији део мотора, то он и изискује приличну негу, ако хоћемо да рачунамо на његову дуготрајност, а и у нашем сопственом интересу. Већином анкер (котва) у мотору не бива дефектан, с тога што му је велико оптерећење, већ због тога, што му је можда рђава изолација, а сем тога и отуд што наиђе сувишна нечистоћа од угљене прашине, која се ствара обртањем колектора на којем клизе угљене четке. Исто је тако и блато велики непријатељ мотору и напослетку може наступити случај, да су сами магнети покварени. При самој оправци анкера (котве), треба поклонити велику пажњу, и никад се не сме пропустити, да она места, која изгледају, већ сумњива остану непоправљена; или чак да се та места изолишу само лаком. Истина он носи име изолатора (Јзоћепјаск), али њиме се само готова изолација лакује, премаже, али се покварена и изгорена места њиме не изолишу; то би било врло погрешно, и могли бисмо с великом поузданошћу рачунити, да би у најкраћем времену та места, која су премазана лаком, постала опет дефектна и то у већем и јачем обиму но пре тога.

Глачање колектора не треба вршити често, јер је са свим излишно и метална прашина која се ту створи, могла би нанети само квара.

Чим колектор има углађену, сјајну и загаситу полирану површину, знак је, да је то стање про-

писно, и колектор не треба више глачати, или другим чиме чистити, јер нема никакве потребе, и овако нека остане. Док међутим ја бих препоручио, да се она угљена прашина. која је натразне начине у мотор ушла издува ручним меховима или уклони брисањем.

Ако би се на колектору опазиле велике варнице, тако да се мора извршити глађење, онда се то овако ради: колима треба да управља вичан кочничар а други раденик имао би задатак да нарочито за то удешено дрво на којем је прилепљено платно са шмирглом (5ећтитоеПенмапа) притисне колектор. Тако се врло брзо и добро колектор углача. Наравно сваки мотор на којем се има ово извршити, мора бити искључен. У исто време посматра се онај други мотор, који ради, дали он добро функционише. .

Пошто је колектор сасвим испитан, потребно је исто тако прегледати и четке са носиоцима, као

|и еластичност опруга (Еедег), и ако је нужно угаљ

заменути новим. При уметању свега тога на своја места мора се пазити да угаљ буде потпуно приљубљен на колектор, а ако то неби био одмах случај, онда се обично у пракси примењује овај начин: Узме се онакви исти широк углађач од платна па се глатка страна положи на колектор а рапава горе и дотле се вуче тамо и овамо докле год угаљ не добије онај облик који одговара колектору. Особито треба водити велику бригу о четкама и њиховим носиоцима, како не би кроз угљену прашину наступила веза са земљом— одвод.

Ако смо заиста намерни а и потреба изискује да се изврши ревизија над анкером (котвом), онда треба при вађењу анкера из мотора радити са највећом пажњом и брижљивошћу, како се не би ништа повредило. За пренос анкера у радионицу треба се послужити нарочитим транспортним колима, која су само зато удешена. Величина ових кола управља се према величини самих анкера и њиховог типа. Да би се тај анкер могао положити, морају се колица мало навалити унапред, да би анкер са својом осовином могао да падне у виљушке за то удешене. Таква транспортна кола коштају у Немачкој, према белешкама које сам прикупио, од прилике појединце узето, оволико :

1., За све гвоздене делове . дин. 10.а дрвене ниируду не а ; 3ои певачка насилан БАН Рт Ра » 12Дина монтирање истик 27 27 » 20—

Свега дин. 45—

Од врло велике је важности, и налазим за, умесно, да се анкер а свакојако и магнети често прегледају, а за то је најбоља прилика кад се кола контролишу, и на прво место има се вршити ревизија на изолацији. У радионици где се анкер ради контролисања налаз:, треба сваки калем жице