Topola

45

афектом бода. Чисто адекватно сазнање уништава и осдобођава нае пасивннх аФеката само на тај начин, што само изазива супротне активне афекте задовољства, који уништавају пасивне афекте. На освову ове теорије о природи аФеката изводи Спиноза основне појмове своје етике. Пошто сваки од природе тежи за оним што je добро, a избегава оно што je зло, т. ј, тежи за оним што усавршава његову природу, a избегава оно што то савршенство смањује, и пошто je задовољство израз нашег усавршавава, a бод израз емањивања наше гсрироде, то je задовољство добро саио по себи, a бод здо само по себи. Тежња за самоодржавем основна je врднна, јер та тежња значи саму тежњу за усавршавањем, задовољство иди корист једино je добро које чини садржај те врлине, према томе човек je еве бољи, све моралнији, што више тежи за коришћу и задоводством, све рђавији, све неморалнији што више губи из вида корист и задовољство. Судећи no овим пропозицијама, изгдедало би да Спиноза вроповеда чист егоизан и утидитиризам. Ади он на мах прави један срећан обрт, и од егоисте и утидитаристе постаје алтруист и интедектуалист. Питање je, y чему дежи права корист и право задовољство за којим човек као свестан индивидуум треба да тежи, и Спиноза на то питаве одговара, да човек као разумно биће може само y разумном животу, y животу по разуму, наћи највише добро и пајвишу корист своју. То издази просто из тога, што радити по разуму значи аде-