Branič

број 1.

б р а н и ч.

15

казнена права само оннх народа, који с нравом носе име образованих иар'>да. Уиоредити њнхово старо н ново казнеио нраво како с:?ако за се. а сам> у разннм временнма, тако и права раших обржованих н^рода, једио с I другим,би могао да буде предмет колико велике, толико н неоцењиво корисне студије. Али баш за то, што је то тачо огроман посао, ми се ни смо ни подухватнли да иа њ прегнемо овде, у овој ирилици. Оквир расираве оваквс, каква ће бптн опа наша, не допушта нам да се бацпмо на тако пространо п"ље у свима његовнм ноједнностнма. На против морамо се у којјико се тнче целокупног (тарог н новог казненог права рачних напода, ограенчитп (,-амо на неке онште ногледе; а само о оном иредмету, који смо нарочнго изабралн за <ву нашу расправу, говорићемк детаљпо. ГГл остајући с.амо при оинггем п 1гледу на разна стара и ноиа казнена нрава , шта лиднмо у њима као карактеристичио, значчјно? Велика ралноликост нрва је карактерна ц;.»та у гог казненог права из рачног доба. И ова ноето.јн пе само код казненог права разних народа у разном добу, већ и код једног истог парода, а само у разном добу. Треба само да разгледамо газнене зачоне старог и новог доба не само разннх народа . већ и једног, иа нам неће бити тешко аа сназимо грдну разлику између њих. Вешт нознавалац одмах ће спа нш , колпко се она разлинују једно од друг г; а гз тога њему неће бити тешко да дође ло занључка: колики сгупањ образованостн н хуманитета ваља да прпша народу, чије казнено право има нред очима. То је тако поуздана карактеристнка за оцену,. да човеку вештаку не треба других података, мимо оиредаба казненог права , па да не погреш I у оценп образованости и хуманитета код сваког народа. А та поузданост у оцени има св<>га основа баш у оној првој карактерпсгицн разних казнених права, на име у њиховој разполикости. По самој својој природи свака разнолика нојава обнчно одмах обраћа пажњу па себе, те на тај начпн готово пзазнва посматрача и оцениоца да снази њене особипе, и да такву појаву одвоји од других сличних или противннх појава. А