Branič

Број 2

„Е Р А Н И Ч"

Страна 63

не везе, ако у основи његовој (права) не леже. економски моменти за корисника. То би све рекао члан 25. После тога, не треба губити из вида, да се и овде примењује оно старо правило, старије много од данашње државе, да грађанин даје своју лепту за порез — најшире значење —- у односу на своју економску снагу односно економско-социјални потенцијал. Уводна реченица чл- 25 Зак. о так. упућује нас на следеће редове тога прописа, из којих ће се видети коју таксу плаћа уживалац — за доживотно или ограничено — за своје уживање. Дакле, у овом се члану говори претежно о такси на уживање. Само, законодавац је осетио да би овај пропис остао негштпун и био нескладан са оним из чл. 24 тога закона ако не би, истом приликом, рекао шта бива са наследном таксом у случајевима уживања. И, он није учинио грешку, већ је одговорио. Пошто је у првом ставу, првога дела, одредио размеру ужитка и године старости уживаоца, у другом, опет, објаснио која ће се база узимати за израчунавање таксе на ужитак (не рачунајући ужитак удовин са имања мањег од 20.000 дин.), законодавац је испунио трећи став једном реченицом: „остатак таксе плаћа наследник". Има их којима је нејасно нашта се односи реч „остатак". Заоставштина повлачи, неминовно наслеђе или боље рећи, присно подразумева наследника, док то није случај са ужитком односно уживаоцем. Према томе, наследна се такса т. ј- право државе на ову таксу увек појављује (сем незнатних изузетака) што није случај код уживања. Зар се, онда, не намеће сасвим природно,'прво израчунавање наследне таксе па, тек потом, ако га има, такса за ужитак? Члан 24 Зак. о таксама говОри о имању наследника на коме нема терета уживања а члан 25 о наслеђу где постоји терет. Због њиховсг садржаја требало их је повезати, као што смо већ раније указали. И зато је законодавац у доцнијем члану казао: „ако је предмет наслеђа или легата оптерећен уживањем, снда уживалац плаћа таксу" .... „остатак таксе плаћа наследник" .... Како је та такса, по правнлу, мања од наследне то би држава имала да прими мању таксу него да је имање било без терета уживања. И да се то не би десило — јер и наследник искоришћава, обично, имање поред уживаоца — то је законодавац наредио да ту разлику (остатак) плаћа наследник, разлику између наследне и таксе за ужитак. Конституисање права наслеђа и права ужитка повлачи обавезу за кориснике да положе таксу у корист државе. Али, како ова права једно друго искључују — обично делимично — то држава не може два пута наплатити таксу за искоришћавање наследног добра, како у случају наслеђа тако ис-