Gledišta

dr andrej mitrović

POVODOM SLAVLJA SANSTEFANSKOG UGOVORA

Devedesetogodišnjica potpisivanja mirovnog ugovora između Rusije i Turske u malom mestu San Stefan, ko je leži nadomak Carigrada, bila je ovih dana u Bugarskoj povod za nacionalno slavlje kojim se poka-zuju teritorijalne aspiracije prema svim balkanskim državama, posebno prema Jugoslaviji, i ističe želja za sticanjem nadmoćnosti na Balkanskom poluostrvu. Ovaj utisak pojačavaju priče o starosti i bogatstvu bugarskih istorijskih i kulturnih tradicija, čak se mogu čuti i tvrdnje kako su Bugari naslednici tračanske kulture. Jednim nizom istorijskih činjenica osvetliće se u ovom članku vrednosti tih tvrdnji. ISTORIJSKI POVOD: VELIKA ISTOČNA KRIZA 1875—1878. Godine 1875, ustankom raje u Hercegovini protiv turske vlasti, otpočela je nova velika međunarodna kriza. Ondašnje sile Austro-Ugarska, Velika Britanija i Rusija, a takođe Nemačka, Italija i Francuska, stale su se odmah mešati u događaje da bi zaštitile svoje posebne interese, kako one na jugoistoku Evrope tako i one na kontinentu. Zajednički koraci koje su te sile preduzimale 1875. godine nisu dali ploda jer se ustanak nastavio rasplamsavati obuhvataiući i Bosnu, i jer je sultanova vlada činila sve da izbegne ili da izigra zahteve koji su joj podnošeni. Uporedo su pojedine sile tražile mogućnost da povedu

393