Gledišta

đr ivo pondeJiček

DRUŠTVENI KONTEKST MLADOG CehoslovaCkog FILMA

Novi talas čehoslovačke kinematografije pobudio je vanrednu pažnju na međunarodnim festivalima. Glavne pogodne okolnosti koje su ufslovile svetski prosperitet do tih vremena nepoznatih, po pravilu, tek debitirajućih apsolvenata Filmskog fakulteta Akademije muzičkih umetnosti u Pragu, povezani su, pre svega, sa pagodnim društveno-tpolitičkim usiovima razvitka čehoslovačke kulture tokom šezdesetih godina, sa proširenjem kulturnih vidika i ulaskom nove generacije u češki kultimni život. Ovaj prikaz je pokušaj da se interpretira društveni kontek st iz koga je proistekao i u kome se ispoljavao filmski fenomen novog talasa u Cehoslovačkoj. Grupa četvoro naučnih radnika Instituta za film (.Benešova, Svitak, Štabla i autor ovog članka) služeći se sociološkim metodom, pristupila je analizi značajnih dela novog čehoslovačkog filma, i to, pre svega, ispitivanju filmskog heroja. Ovaj na prvi pogled veoma uzak ■ aspekt pokazao se kao značajan za dalje i šire aspekte i sociološki relevantne konsekvence. Značaj sličnih ispitivanja je, naime, u tome što je de facto u pitanju ispitivanje foime i promena društvene svesti a njihovi rezultati, pak, pomažu da se shvate, na primer, i status kulture i društvene promene. Da bi se postigao navedeni cilj istraživanja, upotrebljeni su upitnici Instituta za istraživanje komunikacionih sredstava Univerziteta u Ilinojisu (Institute of Communicaticns Research, Unversity of Illinois, Urbana, USA, 1962), Ova; upitnik je prerađena varijanta upitnika za međunarodnu anketu UNESK-a („The Film Hero”) a vrednovali su ga na nekoliko međunarodnih stručnih zasedanja tokom perioda od 1955. do 1962. godine.

1590