Gledišta

a time već zauzima nepristrasan, nevređnujući stav, trudi se da prikaže objektiv- . nu činjenicu, a ne moralni značaj. Sporedni likovi nisu važni ni za jedan od ispitivanih vidova. Socijalni kontekst mlade čehoslovačke kinematografije u razdoblju od 1962 —1965. godine karakterističan je, dakle, zbog ovih nekoliko navedenih činjenica. Analiza ipokazuje da u tom pravcu navedeni filmovi imaju izrazito zajedničke crte koje indirektno utiču i na estetiku i forme fiimskog izraza i kaje su, kao one već poslovično „ogledalo” koje gledalac uvek želi da vidi, možda i osnova uspeha novog talasa čehoslavačke kinemato- ; grafije poslednjih godina. štaviše, zbir ovih crta novog filmskog stvaralaštva u delioslovačkoj možemo, pored ostalog, sagledati u kontekstu sa tipom filmova i filmskih heroja pedesetih godina, kod kojih su društvene veze, grupni interesi i klasna determinacija bili osnovna tematika, što je shematizovalo produkciju onog vremena političkog dogmatizma. Mo ž e se, dak i e, reći da novi talas protestom reaguje protiv. ovakvog shvatanja filmskog heroja i predstave čoveka kao zbira društvenih odnosa. Naglašavanje čovekove individualnosti unosi u češki fihn nove ideje. Međutim, treba priznati da on istovremeno zakonito sužava čitav način sagledavanja čovekovih društvenih veza. Možda se time priprema put ka sintetičnijoj slici čoveka na kojoj bi njegova lična i društvena komponenta bile u izrazitijoj ravnoteži.

zdenko meloun

preveo

DR IVO PONDELICEK