Gledišta

, komunizmom’' a još lakše odvajaju od stvamog pokreta bazičnih društvenih snaga. Kao trajni oinilac kritičkog odnosa revolucionamih snaga prema dmštvenim stanjima u daljem toku socijalističkog preobražaja društva, samoupravljanje pretpostavlja razvitak revolucionarnog mišljenja i saznanja. Dok je rano samoupravljanje još bilo u mogućnosti da draštvenu svest revolucioniše i na pretežno empirijski način (stupanjem u samoupravljanje radnik je konfrontirao svoje neposredne interese sa etatističkom strukturom), razvijeno samoupravljanje pretpostavlja i razvijenu teorijsku osnovu revolucioname svesti ovih agenasa društvenog rada i razvoja (kritički odnos prema nesocijalističkim tendencijama u robnoj proizvodnji, saznanje o bitnim zajedničkim intereshna proizvođača i o načinu njihovog ostvarivanja u asocijaciji itd.). ■ Saglasno glavnoj komponenti revolucioname strategije, ■razvijena svest radničke klase odbija, na jednoj strani, varku da je moguće zaobići i preskočiti protivrečnosti još uvek bitno ograničenog materijalncig života društv'a, a na drugoj strani zabludu da će se taj sklop protivrečnosti rasplesti sam po sebi, da će samotokom privrednog života u kojem samoupravno organizovani radnici sudeluju isključivo kao robni proizvođači biti postignuti svi revolucionami ciljevi. Razvijeno samoupravljanje traži, ali ujedno i omogućuje formiranje takve svesti revolucioname I klase. Mada se ta svest ne može prosto izlučiti iz empi- ; rijskih saznanja radnika samoupravljača, razvitak samoupravljanja izvodi radnika na arenu ukupnih đraštvenih zbivanja, da bi na toj areni mogao da se orijentiše i ostvari svoje interese upućuje ga ka saznavanju fundamentalnih dmštvenih procesa. Mada u samoupravljanju vidirno konstantnu i opredeljujuću komponentu revolucioname strategije, zapažamo značajne promene na prelazu iz rane u razvijenu fazu samoupravljanja, : iz prošlog u nastupajuće razdoblje jugoslovenske socija- : lističke revolucije. Baš na tom prelazu koji hronološki nije lako omeđiti dolazi do dmštvenog zapleta, do relativno dugotrajne krize revolucionamog uspona. Na : površini društvenih zbivanja ova kriza se manifestuje i kao zastoj i nazadovanje samoupravljanja; kao nemoć ; samoupravljanja (u njego\dm ranim vidovima), da dalje : pokreće matemjalni i ukupni dmštveni razvitak; kao divergencija između (relativno neraz\djenog) samoupravljanja i razvojnih tendencija modemih proizvodnih snaga; I kao zapadanje (ranih \ddova) samoupravljanja u zamiku : preobraženih etatističko-birokratskih i „gmpnosvojinskih” : tendencija i delimična degeneracija njegovih neraz\djenih : obldka u instmmentarij za birokratsko, tehno-birokratsko ; i kvazi kapitalističko manipulisanje radnicima; kao kriza teordjskog osmišljavanja i idejnog orijentisanja prakse samoupravljanja. Pretežan deo „slabosti samoupravIjanja” tipe se pojedinih oblika ove krize revolucionamog uspona jugoslo.venskog društva i otkriva snagu i dejstvo ; s\dh činilaca. u postojećoj stmkturi društva koji pružaju

1472

•'RAKOVICA"