JUS standardizacija

118

internacionalni vodič za sigurnost u gradnji

Građevinari i inženjeri ponekad nauče svoje lekcije na okrutan način iz katastrofalnih propasti mosta, brane ili stambenog bloka. Razvoj novog shvatanja sigurnosti u gradnji zajedno sa sve širom međunarodnom saradnjom na naučnim i ekonomskim aspektima, podvlači potrebu za unifikacijom principa koji određuju planove proračuna. Sada, posle mnogih gođina naučnog rada, ISO je objavio novi međunarodni stanđard koji postavlja principe i metode koji su usvojeni kao prvi korak ka unifikaciji različitih načina vršenja građevinskih proračuna.

Sastavljanje predloga standarda ISO 2394 (Opšti principi za potvrđu sigurnosti građevina) izvršio ISO tehnički komitet 98 u saradnji sa sedam specijalizovanih internacionalnih organizacija*,

* Međunarodno društvo za mostove i gradnju (4IPC); Međunarodno društvo za građevinske konstrukcije (LT4SS); Međunarodni savet za istraživanja u gradnji i dokumentaciji (CIB); Međunarodno udruženje za prenapregnute materijale (FIP); Međunarodno društvo laboratorija za ispitivanje i istraživanje materijala i konstrukcija (RILEM); Epropski komitet za beton (CEB); Evropska unija društva za čelične konstrukcije.

ISO objavio standard međunarodnog sistema jedinica

Da li je zaista toliko važno da studenti i profesori, inženjeri aeronautike, matematičari, atomisti i drugi specijalisti iznalaze svoje sopstvene jedinice merenja? Nije li važno da postoji visoki stepen jedinstvenosti u upotrebi jedinica merenja u različitim zemljama i različitim sektorima tehnologije?

U težnji da se postigne što više koristi i efikasnosti i onemoguće opasnosti od nesporazuma, nastala je ideja da ISO prihvati razradu potrebnih pravila i uputstava.

Sada je objavljena reviđovana verzija Jednog od najvažnijih ISO-dokumenata. Radi se o međunarodnom standardu ISO »SI-jedinice i preporuke za upotrebu njihovih umnožaka i podeljaka i nekih drugih jedinica«ć, koji zamenjuje preporuku ISO/R 1000 objavljenu 1969. godine.

Objavljivanje ovog novog standarda je u skladu sa odlukama donetim na Generalnoj Konferenciji za težine i mere (Conference Generale des poids et mesures —d CGPM) i preporukama njenog međunarodnog Komiteta (International Commitee — CIPM). Na osnovu toga je, uz šest osnovnih međunarodnih SI-jedinica (metar, kilogram, sekunda, amper, kelvin, kandela), dođata i sedma — mol, koja se koristi kao jedinica količine materije. Dva nova imena i simbola za dve izvedene jedinice, paskal (Pa) za pritisak i mehaničko napre-

Dokument daje zajednički osnov za definisanje pravila

planiranja proračuna ne samo za konstrukcije i upotrebu u

svim građevinarskim radovima (građevine, mostovi, indu-

strijska gradnja, itd.) već i za građevinske elemente i temelje.

Metoda proračuna se zasniva na eksperimentalnim podacima

(uključujući ispitivanja na mođelima i prototipovima gra-

đevina) i na naučnoj teoriji koja je interpretirana koliko je

moguće na statistički način.

ISO standard 2394 pokriva osnovne principe planiranja,

mogućnosti primene teorija, određivanje sigurnosti, karakte-

Tistične vrednosti i planirane vrednosti.

ISO/TC 98 pripremio je još četiri predloga međunarodnih

standarda koji se odnose na:

— Postavljanje opterećenja na podove u stambenim i jav-

nim zgradama

— Određivanje opterećenja na podove fabrika i skladišta

— Klasifikacija sila i kombinacija sila koje utiču na građevine — Metode izračunavanja uticaja zemljotresa na planiranje gradnje.

ISO News Service, 6 Mart 1973.

zanje, i simens (S) za električnu sprovodljivost, su takođe dodata uz 13 specijalnih naziva koji već postoje u ranijoj tabeli. Ceo dokumenat je bio predmet revizije i preuređenja: uvedena su dva nova odeljka, od kojih jedan obrađuje odgovarajuće jedinice svetlosti i odnosnih elektromagnetnih zračenja, a drugi jedinice akustike. Standard ISO 1000 objašnjava šta predstavlja Međunarodni sistem jedinica i daje smernice za njegovu upotrebu i pravljenje umnožaka i podeljaka SI-jeđinica korišćenjem SI-prefiksa, za primenu u raznim oblastima nauke i tehnologije. SI-jedinice čine prvi univerzalni sistem jedinica, zaista međunarodni. Ovaj sistem je brzo postigao da bude opšte prihvaćen. Detaljnije informacije o količinama i jedinicama koje se koriste na području mehanike, toplote, akustike, elektriciteta, magnetizma, itd. nalaze se u seriji ISO-standarda koji čine razne delove preporuke ISO/R. 31. Opšte korišćenje SI-jedinica u nastavi, istraživanju, indusstriji i trgovini, doprineće da se otklone konfuzije, neusklađenosti i prepreke u međunarodnoj trgovini i komunikacijama. ISO News Service, 20 February 1973.