JUS standardizacija
propisi o obaveznom donošenju proizvođačke specifikacije za proizvode tekstilne industrije
Ljiljana Krnjeta, dipl. prav.
Aspekat kvaliteta proizvoda, kao i njegoVO Stalno usavršavanje, bitno su vezani i za proizvođe tekstilne industrije. Kontrolišući kvalitet tekstilnih proizvoda, samo pocetkom 1979. godinc, nadležni organi inspekcije stavili su, zbog odstupanja u xvalitetu i sastavu proizvođa i 2b5oad nepotpun Geklarisanja i proveravanja kvaliceta proizvoda, van prometa: oko -JU.OLO metara pamučnih i vunenih tkanina; oko 150... % komada pletenih proizvođa; oko 3OO.OCO) pari čarapa; oko 1O.O0D komađa konfekcijskih proizvoda itd. Sve to ukazuje na činjenicu da je kvalitet tekstilnih proizvoda poslednjih godina u opadanju.
Jedan od instrumenata koji su propisani Zakonom o standardizaciji kojima se utvrdjuju kvalitet i druga svojstva proizVOda je proizvodjačka specifikacija.
Zakon o standardđizaciji{ ("Službeni list SFRJ", br. 38/77 i 11/80) daje mogućnost donošenja proizvodjačke specifikacije u slučaju kadđa za odredjeni proizvod nije donesen propis o jugoslovenskom standardu sa obaveznom primenom, odnosno norma kvaliteta ili u slučaju kada su kvalitet i druga svojstva takvog proizvoda delimično odredjeni propisom o jugoslovenskom standardu koji se obavezno primenjuje, odnosno normom kvaliteta (član 33. st. 1. i 2. Zakona).
Zakon o stanđardizaciji pravi razliku izmedju fakultativne i obavezne proizvodjačke specifikacije. Proizvodjačka specifikacija ima fakultativni karakter kada je sama organizacija udruženog rađa donese
u slučajevima predvidjenim članom 33. st. 1. i 2. Zakona. Obavezna proizvodjačka specifikacija postoji samo u onim slučaJevima kada direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisom o jugoslovenskom standardu, normom kvaliteta ili drugim propisom odredi đa je donošenje proizvodjač-
ke specifikacije za odredjene proizvode obavezno.
Bez obzira na to da li proizvodjačka specifikacija ima fakultativni ili obavezni karakter, član 34. Zakona o standardđdizaciji propisao je njene zajedničke karakteristike, a to su:
1) proizvodjačka specifikacija se uvek mora doneti pre početka proizvodnje proizvoda na koji se odnosi;
2) proizvod proizveden prema proizvodjačkoj specifikaciji u svemu mora odgovarati karakteristikama utvrdjenim u toj specifikaciji; 3) organizacija udruženog rada koja je donela proizvodjačku specifikaciju dužna je na zahtev nadležnog organa inspekcije, da dostavi na uvid primerak te specifikacije.
Zaron o standardizaciji kvalifikovao je kao prexršaj za koji še se kazniti Grmganizacija udruženog rada sledeće slučajeve:
1) ako stavi u promet proizvod proizveden prema proizvodjačkoj specifikaciji čije
karakteristike ne odaovaraju karakteristi kama utvrdjenim proizvodjačkom specifikacijom (član 92. stav 1l. tačka 3. Zakona);
2) ako na zahtev nađležnog organa inspekcija ne dostavi om organu na uvid primcrak odgovarajuće proizvodjačke specifikacije (član 93. stav 1. tačka 1. Zakona);
3) ako me dons=se proizvodJjačku specifikaciju RGJu je ĐEavmzna Os donese ičlan 93. stav l. taćka 2. Zakona).
Organizacija udruženog rada može biti kažnjena za privredni prestup ako proizvod koji stavlja u promet ne snabde ispravom propisanom Zakonom o stanđardizaciji ili
511