Nova Evropa

Knjige i listovi. Iz dokumenata novije Ruske Istorije,

IX: Službeni spisi o seljačkom pokretu na Ukrajini, gšodine 1902,

Revolucijonarni istupi, koji su se javili na ruskome selu ma Ukrajini, kao i na Volgi, na samom početku XX stoleća, bili su veoma karakteristični, Ni u svoje vreme nisu oni prošli nezapaženi, nego su probudili ozbiljnu pažnju i vladinih, i revolucijonarnih, i neutralnih, krugova, Sada pak, nakon punih 25 gdodinš, omi ostaju veoma zanimljivi kao predigra, ili kao predznak, i Prve i Druge Ruske Revolucije, Tri krupna ruska naučenjaka — Boris Veselovski, dobro poznati stručnjak za pitanja seoskog života i municipalnog uredjenja Rusije, V. I, Pičeta, odličan istoričar, naročito ekonomski, i V, M, Friče, profesor uporedne književnosti i književni kritičar — preduzela su skupljanje i·objavljivanje gradje o seljačkim pokretima; treći svezak njihove zbirke izašao je kao prvi, a posvećem je pokretu seljaka u Harkovskoj i Poltavskoj Guberniji u proleće gdodine 1902.)

Originalnoj gradji ovoga sveska prethodi vrlo dobra uvodna studija prof, petrogradskog Umniverziteta I, F, Cizireva, Samo se ne zna šta je trebalo autoru, inače bivšem visokom funkcijonaru carskog Ministarstva Umutrašnjih Dela, da uzgred napadne ruske javne radnike iz doba Privremene Vlade?! Uostalom, članak prof, Cizireva daje dobru orijentaciju u seriji dokumemaia koji su se našli u arhivi bivšeg carskog Ministarstva Pravde, Tu imamo prvo nešto revolucijonarnih proglasa u vezi sa seljačkim pokretom i njegovim ugušivanjem, pa onda puno službenih spisa, medju kojima se ističu referati poverenikš& Ministarstva Pravde, koji su išli na lice mesta da prisustvuju sudjenju seljacima u Apelaciji, koja je za ovakve istupe sudila kao prva i poslednja imstanca {moglo зе зато podneti čisto formalna tužba Kasacıiji-Sematu), te da ispitaju celu stvar s pomoću proučavanja položaja seljaka i uzroka mjihove bune, Vladini poverenici, visoki zvaničnici Kovaljenski i Semenov, podneli su veoma opsežne, razborite, ı objektivne izveštaje,

Iz ovih dokumenata se vidi, da je krajnja beda, maročito one merodne godine, naterala seljake ma bunu, Osim toga је delovala golema meprosvećenost seljaka, uz totamu mespretnost državne administracije, Као i organa niže

") Центрархив, Крествинские движениз 1902 год. Соз2да+, Мозкта — Petrograd 1923. 128 str.. "

299