Nova Evropa

Mesto književnog pregleda.

„Da li su glasovi prazan Зит 2“.

S velikim interesovanjem pročitao sam članak Vladimira Nazora o prevodjenju Getea kod nas, i onda pratio diskusiju koju je taj članak izazvao, pa želim da iznesem stanovište koje Ja kao liječnik i pedijatar zauzimam u tom pitanju. Mada mi liječnici stojimo obično daleko od filozofije i od pjesništva, ipak ima književnih problema koji se nameću sami po sebi baš nama, jer su sve životne funkcije — bile one tjelesne ili duševne uvijek fizijološke manifestacije; a pedijatar treba da bude, Još više nego li koji drugi liječnik, fizijolog, budući da je naša struka »primijenjena fTizijoloSija«, po mišljenju velikog pedijatra Pirkea (Pirquet), Jednog od majgemijalnijih liječnika mašega vremena, koji se stalno trudio da i za zamršene i složene medicinske ili biološke probleme nadje adekvatnu, po mogućnosti matematsku, formulu. I kao što mu je pošlo za rukom da čitav problem ishrane svede ma vrlo jednostavnu formulu (koja svakome omogućuje da brzo, lako, i dosta tačno, ustanovi kvantitativnu i kvalitativnu dnevnu potrebu hrane i pojedinca i masa), tako vidimo svugdje njegovu tendenciju, da za biološke pojave nadje zorni oblik, lako shvatljiv i jasan, koji odgovara i praktičnoj potrebi i teoretskim pretpostavkama. Spominjem ovo zao, što je donekle u vezi sa našom (diskusijom, On je, naprimjer, zaveo na svojoj klinici nov način označavanja kliničkih nalaza kod bolesnika: boju kože, koja je vrlo važan znak za dijagnostiku raznih obolenja, označio bi sa S ({sanguis, krv), jer je boja kože гпајк većeg ili manjeg priljeva krvi, Kod raznih bolesti radi toga, ta boja se mijenja na karakterističan način: ako je boja kože normalna, recimo ružičasta, označio bi to Рашке за За; ако bi bolesnik bio više crvem u licu nego li normalno, n, pr. kod groznice, bilježio bi to sa Se, a alto je bio sav obliven rumenilom (kako se to vidi kod raznih alkutnih obolenja), alto bi dakle kako bismo rekli — bio »crven kao rak«, to bi Pirke označio sa Si. Za bljedoću kod slabokrvnih, ili poslije gubitka krvi, kada je koža blijeda, došla bi oznaka So, a najveći stepen bljedoće (»blijed kao krpa«) označio bi sa Sa. On je, prema tomu, ljestvicom U-O-A-E-I označavao razne kliničke pojave: sve što je više nego normalno, označeno bbi bilo gradacijom ma e ili i, a sve što je slabije nego normalno a, označivano je dinamički s o ili m. Ovom skalom označivan je nalaz nesamo na koži, već ı mnoge druge kliničke pojave, i bio je veoma zgodan, jer je kratak, dozvoljava mnoge gradacije prema fore i prema dolje, a lako je razumljiv, te upravo zorno prikazuje sam nalaz,

»Zorno« nije adekvatno obilježje, jer se tu ne radi o vidnom osjećaju; bolje je stoga da kažemo »zvučno«, tonski ili muzi-

259