Nova Evropa

бјаупоб дјеја (»бапђек зафатзап«) uzet iz dobrotske junačke ЕтотКе (агибо !дапје, Које зе је засиуајо, а Које je uostalom priredjeno od samog autora, štampano je u Veneciji 1757); osim ove knjiče, štampao je Još »Put Križa« (1757) ı »Nauk kerstjanski« [1768], sve u Veneciji, Od Nenadića ima još dva crkvena skazanja i jedna oveća epska pjesma, a u crkvi Sv, Eustahija čuva se mekoliko njegovih radova crkvenog sadržaja, koji su većinom radjeni po stranim originalima, Marko Ivanović (17411825), čuven i u stranom svijetu kao teolog i historiograf, паpisao je na našem jeziku »Spjevanje otkupljenja svijeta«, neku vrstu religijoznog eposa, ı Чатрао ба u Veneciji (1815), dok njegova ostala reličijozna poezija leži u rukopisima neobjelodanjena, Josip Matović (1732—1811) preveo je na naš jezik: »Catechismus ex decreto S. S. Concilii Tridenmtini ad parochos«, a štampao ga pod naslovom: »Katekiz'm rimski«; djelo je važno тад! дођтофакоб пагјебја, Које је tu vjemo očuvano, Matović se je bavio i sakupljanjem narodnog blaga, od čega je tu i tamo nešto i štampano, Drugi pravac, kako se Je već reklo, заdrži poeziju lirsku i erotsku, pisanu bez književnih pretemzija, koja Je — po namjeni svojih autora — imala da ostane zatvoтепа и бгатсалпа mjesta, radi čeda se ove pjesme nisu tiskale пебо su se umnažale prepisivanjem; prepisivači obično nisu marili za naslov pjesme ni za ime autora, jer se je onda vrlo dobro znalo komu je pjesma namijenjena i ko je spjevao, pa su imena pjesnika danas većinom izgubljena, Ali to ništa ne smeta, da ovu poeziju svjetovnog sadržaja nadovežemo na našu staru primorsku trubadursku liriku, sa svim vrlinama i manama Које karakterišu tu vrstu poezije. Razvijala se je pod stalnim uticajem Dubrovnika, dok se o drugim uticajima danas ne može još ništa reći, pogotovo što pitanje Seneze maše stare trubadurske lirike nije potpuno osvijetljeno, Ali po jednoj okolnosti odvaja se ova dobrotska lirika od ostale naše stare poezije, a tlo po njenu pretežno pomorskom sadržaju; treba naime uzeti u obzir, da Sva ta naša stara književnost i me spominje more, pa da се ovo izdvajanje u sadržaju dobrotske poezije pravilno ocijeni, Ona je uspjela da sačuva odraz stvarnosti, obuhvatajući sve “omponente jednog raspjevanog života, a taj život je bio visoko kulturan, pomorski, i nacijonalan, S obzirom ma političke prilike, u kojima se je razvijala Dobrota, neće biti možda suvišno spomenuti, da ova poezija nije samo pisana narodnim jezikom пебо да Je u njoj i naročito jak nacijonalni osjećaj, koji je ostao da živi dalje i onda kad su nadošle tužne godine opadanja; njemu je, u jednoj pjesmi, odao priznanje i sam Njegoš, a našao je izražaja, u doba narodne borbe u Dalmaciji, i svoju realizaciju, u osnivanju »Slavjanske čitaonice« (1862).

Reklo se je: povjest se ponavlja. Bez obzira da li ta izreka sadrži istinu ili ne, ona treba za cijelu Boku da postane zapo-

141