Nova Evropa

Кајба XXXIIL Broj 12. 26. decembra, 1939

Nada u Hrišćanstvo.

Kad sam, na početku ove godime, bio u Parizu, uspio sam da. u razmaku od tri dana razgovaram sa iri istaknuta katolička pisca savremene Francuske. Bio sam jedno jutro kod člana Francuske Akademije Morijaka (Francois Mauriac) drugo poslije podne u Medonu kod Maritena (Jacques Maritain), i — konačno — treće veče sa mladim književnikom Ropsom (Daniel-Rops). Pariz je, u to doba, gorio od neizvjesnosti; pumo grozničave zebnje treperilo Je njegovim zrakom. Stari Erio, sa skupštinske tribine, pozdravljao je umirućegr starca u Rimu, i naglašavao — pred jednom gotovo revolucijonarnom skupštinom —, da se izvori slobode i individualnosti čovjekove nalaze u dubinama Hrišćanstva i Evangjelja. Pariz Je bio iznenadjen ovakim riječima jednoga od proroka Demokracije i Revolucije; ali, uzbudjen i gamut zadnjim svjedočanstvom. velikoga Pape Pija XI, primao Je ovaj povratak paganina ma izvore Hrišćanstva kao jednu novu nadu u mogućnost održanja Evrope i njezine civilizacije. Papa Pije XI, kako to sjajno izlaže u svojoj knjizi jedan od majboljih talijanskih savremenih pomavalaca vatikanske diplomacije (Luigi Salvatorelli, »Pio XI e la sua eredita pomitificale«), što se više približavao smrti sve je više nalazio u sebi velike i apokaliptičke riječi, koje su magovještavale sudbonosnu prekreimicu civilizacije, čovječanstva, ı hrišćanstva. On je, pri zalasku svoje materijalne opstojmosti, prodirao duboko u svoju unutarnjost, ispitujući i kopkajući po svojoj заујезт, Која је — uznemirena i uzbudjena — budila u njemu glas megodovanja i protesta mprotiv obnove varvarstva i oživljavanja pagamstva.

Razgovarajući o tome — na mansardi jedne pariske kuće sa Morijakom, mogao sam osjetiti, koliko je imtelektualni Pariz zastrašen, pred mastupom varvara. Morijak, kao da se ispovijeda, govorio je otprilike slijedeće. Pariz je uznemirem zato čto osjeća, da francuska i evropska civilizacija srljaju u ponor. Ali se Pariz,

381