Opuscules et fragments inédits de Leibniz : extraits des manuscrits de la Bibliothèque royale de Hanovre, str. 113

no à 2 > À

REGULÆ DE BONITATE CONSEQUENTIARUM 83 ——

est fortunatus. > Sequitur ex præcedenti : nam quia universalibus contrarii signi contradictoriè opponuntur particulares (per th. 1. 3) hinc cum illæ sunt veræ, hæ sunt falsæ, et contra. Verum illæ possunt esse simul falsæ (per th. 6. præced.) ergo hæ simul veræ. Illæ non possunt esse simul veræ (per idem th. 6) ergo hæ non possunt esse simul falsæ.

Conversio fit vel simpliciter vel per accidens. Conversio quæ fit simpliciter locum habet in universali negativa per th. 2 (Nullus pius est miser, Ergo nullus miser est pius. vel contra) et in particulari affirmativa per th. 4 (quidam fortunatus est miser Ergo quidam miser est fortunatus) Et contra. Conversio per accidens locum habet in universal affirmativa, ut mox ostendam. Conversio neutra (vi formæ) in particulari negativa locum habet. De conversione per contrapositionem hic non loquor. Ea enim novum terminum assumit. Exempli gratia Omnis sapiens est pius. Érgo qui non est pius non est sapiens. Seu Omnis non-pius est sapiens ‘. Habemus enim tres terminos : sapiens. Pius, non-pius. Mihi autem sermo est hic de consequentiis simplicibus ubi servantur iidem termini. Præterea usus hujus conversionis nullus est necessarius ad demonstrandas syllogismorum figuras et modos. Et proprietates hujus modi infinitorum términorum, non-pius. Non-miser, etc. demonstrari debent et possunt per nostrum calculum, separatim, quemadmodum modalium. Habent enim multa peculiaria, nam si ipsos adhibeas, syllogismus poterit habere quatuor terminos, et nihilominus bonus erit, aliaque multa quæ non sunt hujus loci *, quia propositum est nobis syllogismorum categoricorum triterminorum generales modos et figuras calculo ostendere.

Th. 8. Universalis affirmativa converti potest per accidens. Omnis sapiens est pius. Ergo quidam pius est sapiens. Nam quia omnis sapiens est pius. Ergo < (per th. s) > quidam sapiens est pius. Ergo (per th. 4) quidam pius est sapiens ©.

| À consequentiis simplicibus in quibus duo tantüm sunt termini transeo ad consequentias Triterminas seu syllogismos categoricos. Sed tunc paulo majore cura opus est ad numeros terminorum aptè assumendos : quia idem terminus nempe medius utrique præmissæ inest, et ideo numeri ejus characteristici utriusque præmissæ regulis accommodari

1. Lapsus, pour : « non-sapiens »; ou plutôt : « Nullus non-pius est sapiens. » 2. CF. Paie, VIL, B, IV, 10, verso.

“rer À Fe : : 3. Ici un $ barré qui commence par la même phrase que le suivant.

Puis, V, 8, f, 23.

23 verso.