Otadžbina

ПРОЂЕ КАО САН

141

свуда, ма да њега није било нигде. Његова адвокатска канцеларија беше се мало по мало нреобразнла у главни точак велике машине, која покреће целу Француску, али је овај точак вршио свој посао тихо тако, да га готово нико и не опажаше, Поред и осим разних јавних послова, Едвард беше установио тајно министарство ирепорука, које наличаше на оне сумњиве куће, о којима се не го.вори јавно, него им се адреса шаиуће на уво. И с годнне у годину, посетиоци се оваквог места умножаваху — а о томе се опет једва тпто знало, јер се сваки крио долазећи, и нико се није хвалио да је тамо био То беше место састанка свих проналазача којима је требала протекција да «распростру и какав невероватан ироналазак, свих људи са великим и неостварљивим плановима, свих агената чудноватих и нечистих послова, свих чиновника који жељаху неправедно унапређење, свих сујетних људи који жуђаху за незаслуженим одличјем , свих прљавг.х особа. којима је требала службена марка да их спасе од крајње пропасти и да им поврати спољни изглед поштовања, свих који живе на рачун државе и буџета, пропалих политичара, интриганата више и ниже врсте, који лутају кроз друштво, гледајући да што дочепају.... Ова чудна лица налажаху приступа код Моргана; он нродаваше скупо свој мрачни уплив овим лоповима, и потпомагаше кришом њихова сваковрсна Финаноијска, индустријска и трговачка предузећа, пошто би најпре осигурао себи — без и једне паре капитала — велики део добити. Поред све обазривости, са којом је већ више година радио овај посао, уништавајући сваки материјални доказ свога користољубља, опет се почело зуцати да има негде једна тајанствена благајна, где је сваки за паре могао добити што жели. Ово потврђиваше већ јако раширено мишљење да иравда, заслуге, похвална служба и сиособност нису ништа, и да само протекција и наклоност вреде нешто. Овај развратни појам добијаше сваким даном све више земљишта, шираше се из Париза