Pravo i privreda

dopušteno je da se u vrednost zaliha uključi i prijjadajudi đeo opštih troškova upravljanja i prodaje i troškova fmansiranja. Kod utvrđivanja oporezive dobiti priznaju se rashodi u iznosima utvrđenim bilansom uspeha u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje radunovodstvo. Troškovi maierijala priznaju se u iznosima obračunatim primenom metoda prosedne cene. Na isti način vrši se obračun nabavne vrednosti prodaje trgovačke robe. Troškovi zarada odnosno plata zaposlenih, kao i polovina đoprinosa za obavezno socijalno osiguranje obveznika poslodavca priznaju se u iznosima obračunatim na teret poslovnih rashoda. Pri obračunu amortizacije stalnih sredstava može se koristiti proporcionalna funkcionalna ili degresivna metoda, s tim što se jednom odabrana metoda primenjuje do konačnog amortizovanja osnovice pojedinadnog sredstva ili grupe sredstava. Izuzetno se može sa degresivne preći na proporcionalnu metodu, kada se neotpisana vrednost sredstava raspoređuje na jednake amortizacione kvote za preostali otpisani vek. Izdaci za humanitame, kulturne, zđravstvene, obrazovne, naučne i sportske ciljeve (osim za profesionalni sport) priznaju se kao rashod u iznosu najviše do 1% ukupnog prihoda, s tim Sto ukupan iznos ovih izdataka, zajedno sa ostalim nestandardnim odbicima, ne mogu biti vedi od 15% dohotka za oporezivanje umanjenog za standardne odbitke. Izdaci za reprezentaciju priznaju se kao rashod u iznosu do 5% ukupnog prihoda. Na teret rashoda mogu se priznati i izvršena ispravljanja (otpis) vrednosti pojedinačnih potraživanja prema zakonu kojim se uređuje radunovodstvo, a ako takvo ispravljanje nije izvrSeno na teret rashoda priznaje se odmereno rezervisanje za pokride svih dubioznih potraživanja do 50% ukupnih potraživanja na dan sastavljanja bilansa. Ispravke vrednosti pojedinačnih potraživanja od lica koja imaju međusobna potraživanja se ne priznaju. Otpisana i druga potraživanja za koje je izvrSeno rezervisanje, a koja se kasnije naplate u momentu naplate ulaze u prihode koji se oporezuju. Na teret rashod u poreskom bilansu priznaju se i rezervisanja za pokride drugih troškova i rizika, kao i za revalorizaciju amortizacije i drugih troškova obradunskih u skladu sa Zakono o radunovodstvu. Kao rashodi priznaju se ukupno obradunate kamate, izuzev kamata zbog neblagovremeno pladenih poreza, doprinosa drugih javnih dažbina. Ako su u pitanju krediti koje obveznik uzima od poverioca s? sta uso.n povezanog lica, kamata i pripadajudi troškovi koji se priznaju u rashode u poreskom bilansu ne mogu biti vedi od onih po kojima je na tržiStu bilo mogude uzeti takav kredit u obrad pkom periodu. Licem povezanim sa obveznikom smatra se ono fizidko ili pravnc : u se odnosima sa obveznikom javlja mogudnost kontrole ili znadajnijeg uticaja na poslovne odluke. Posedovanje više od polovine ili pojedinadno najvedeg udela u kapitalu smatra se omogudenom kontrolom. Znadajnijim uticajem smatra se uzajamno veliki obim kupoprodaja, tehnološka zavisnost ili na bilo koji nadin stedena kontrola nad upravljanjem. povezana sa obveznikom mogu biti i dlanovi porodice obveznika, brada i sestre obveznika, roditelji bradnog druga i pastorci. Razlika između tržiSne kamate i kamate po kreditu izmedu povezanih lica ulazi u oporezivu dobit. Kao rashodi u proeskom bilansu priznaju se napladeni doprinosi za obavezno socijalno osiguranje zaposlenih koje snosi poslodavac. Novdane kazne i penali koje je obveznik platio, ne priznaju se kao rashod u poreskom bilansu. Gubici ostvareni iz poslovnih finansijskih i neposlovnih transakcija, izuzev onih iz kojih proizilaze kapitalni dobici i gubici mogu se preneti na radun dobiti iz bududih obradunskih perioda, ali ne duže od pet godina. a)) Poreska stopa

306

Mirko Kulić, pomoćnik ministra za finansije Republike Srbije