Prosvetni glasnik

■НАУКА И НАСТАПА

233

Јвшптем истинског живота. На ово не могу никако пристати. Напротив, ја тврдим, да се ствар тите нечег особито практичног и да ми непоколебљиво стојимо на земљишту поп всћо1ае зе(1 тИеа сИватиз. Ваља ■само узети појмоке ,практично л и „укае" не тако сувише уско, да се тичу само јела и иића; нек буде по библиској рочи „Човек не живи •само од хлеба* и т.. д. За живот треба, разуме се, само и искључиво предавати и учити, али се пита за који живот? Је ли за оног појединог човека? То би било наопако! Иако је појединац део целине. одакле се никако не може оцепити, поред које и у којој једино може опстати и за коју се исто тако сав мора опет залагати, ипак треба и •свако више образовање да иде у прилог целине. Оно би у пракси имало особито разнолик облик, прилике ће бити ужасно разнолике према позиву, положају, према духовним особинама и т. д. и квалитатнвно и квантитативно врло неподједнако раздељене и употребљене — то школа, наравно, не може појединачно имати на уму; она је доета учинила, кад нружи општу принрему, кад свахог иојединог способности обради, како би у своје време и на свом месту могао часно чинити -своје. И у томе је но мом мишљењу еминентна вредност идејалног задатка Француске наставе, да се само па тај начин може човек потпуно и како треба учинити кадрим, да у општини, држави и народима живи и говори, дела и тежи хумано у највишем и најплеменитијем значењу на опште добро. Ко заузима то гледиште, тај ће безусловно одбити Француску наставу, која има само чисто нрактичне намере (у ужем смислу). Ипак можемо се упитати, да ли је поред идејалних циљева и поред што потпунијег постизања ових допуштено и да ли је од вредноети какво обазирање и на практичне захтеве (у ужем смислу). Прво ваља рећи, да у неком смислу сасвим само од себе долази код Француске наставе неко практично значење, нека практична вредност. Јасно је, да знање -француског језика, ради макаквог било циља да се научио, даје плод за практични живот. Ученици наших внших завода одлазе по свршетку школе правце или после неког већег или мањег ирипремања или образовања за позив у свештенике, правнике, административне чиновнике, лекаре, наставнике, ОФицире, трговце, техничаре и т.д. и уопште у грађански живот. Скоро без пзузетка сви у свом позиву, ко више, ко мање, имају прилике, само ако се желе користити њоме, да се стеченим знањем у школи вз Француског језика тиме нрактично користе, што ће с тим знањем моћи упознати и употребити за даље образовање Француска дела, која по садржини иду у њихово иозивно образовање. Притом је сасвим свеједно, а за практичну оцену вредности Француског језиковног знања сасвим без утицаја, да ли се одиста могућност ове врсте за.даље образовање, која постоји, често или 10*