RTV Teorija i praksa

Ipak, nemaju svi umetnici podjednak pristup novim „materijalima”, kao što je i nejednako razvijeno audiovizuelno komuniciranje i kao što su nejednaki društveni i kulturni rezultati njegovog funkciomsanja u različitim zemljama. Posle mnogih debata o informaciji i komunikaciji, a takođe i o borbi neangažovanih zemalja za reformu postojećeg poretka, zemlje u razvoju su se borile da dobiju bar verbalno priznanje za svoje želje i prihvatanje potrebe za promenom. Od 1978. godine one su napravile i nekoliko praktičnih koraka u tom pravcu. U članku pod naslovom „Masovno komuniciranje i njegove društvene funkcije” Vladimir Borjev definiše masovno komuniciranje kao „... proces prenošenja kulturnog nasleđa (vremenski i istorijski aspekt) i širenja kulturne informacije u datom društvu (prostorni i aktuelni aspekt). Prenošenje kulturnog nasleđa sa pokolenja na pokolenje pretpostavlja postojanje specifičnih formi čuvanja, prenošenja i usvajanja kulture . Savremena sredstva komunikacije na bazi nove tehnike imaju ciljeve i načela kojima je uvek bilo podređeno masovno komuniciranje. Dostignuća naučno-tehničke revolucije i društvene potrebe stvorili su kvalitativno novi tip komuniciranja: elektronske masovne medije koji omogučuju da se izmeni načm stvaranja, čuvanja, širenja i prisvajanja kulturnih vrednosti. jedna od glavnih funkcija masovnog komuniciranja, Smatra autor, je integraciono-regulativna funkcija: održavanje jedinstva društva i upravljanje njime. (Ranije su u te svrhe služile zabave, karnevali, obredi, nastava, običaji itd.) Razmatrajući društvene funkcije sredstava masovne komunikacije, autor uzima za osnovu model Ijudske aktivnosti koji je obradila sovjetska nauka i koji se sastoji iz dva međusobno spojena podsistema: ekstravertna aktivnost subjekta (a.spoznaja, b.vrednovanje, c.opštenje sa drugim Ijudima, d rad); - introvertna aktivnost subjekta (a.samospoznaja, b.samoocena, c.opštenje sa samim sobom i d.samorealizacija). Borjev dalje kaže da sredstva masovne komunikacije imaju dvojaki utica] na individuu; „manipulativni” i „formirajući”. „Manipulativni” program ima za cilj da stvori pokornu masu koja međusobno ne uspostavlja kontakte. On utiče na usamljenot Ijudi. Konzument masovne kulture postaje objekt u procesu komunikacije a subjekt je malobrojna grupa Ijudi koji stvaraju taj program. Drugi, tzv. „formirajući” program ima za cil] čoveka za koga je njegova ličnost nadređena vrednost, koji je sposoban da uspostavlja kontakte sa drugim Ijudima, koji je

203