RTV Teorija i praksa
skladu s pravilima kombinacije i selekcije. Ovim kao da se potvrđuje Morisova teza (Č. Moris) prema kojoj se „sintaktička struktura jezika” (u našem slučaju jezika radio-drame - prim. B. T.) ukazuje kao „uzajamna povezanost znakova uzrokovana uzajamnom povezanošću odgovora (u našem slučaju preobražajem fonosfere na semantičku ravan) čiji su proizvodi ili delovi nosioci znakova”. 11 Ovim smo naznačili tek jedan, no neosporno značajan momenat teorijskog modela za semiološku analizu radio-dramskog umetničkog dela. Sledeći когак ka uobličavanju ovog semiološkog modela nudi nam Benvenistovo razmatranje nekih temeljnih pitanja nauke o znakovima. Naime, ovaj francuski lingvist u tekstu „Semiologija jezika” 12 tvrdi da semiološku strukturu karakteriše: 1. operativni način; 2. područje delovanja; 3. priroda i broj znakova i 4. tip funkcionisanja. 13 Svoj model semiološke analize Benvenist proverava na jednom banalnom primeru: analizi strukture svetlosne signalizacije u saobraćaju. Isti model nesumnjivo je moguće proveriti i na predmetu našeg istraživanja, naime na znakovnom mehanizmu radio-dramskog umetničkog dela. Dakle: - njegov operativni način delovanja u okvirima tehničkog sredstva prenosa umetničke radio-poruke je akustički; - njegovo područje delovanja je komunikacija akustičkog teksta, prihvatanje tog akustičkog teksta od strane slušaoca u njegovom činu slušanja; - njegovi znakovi zasnovani su na „obilju prirodnih i veštački stvaranih oznaka i akustičkih signala objektivne stvarnosti” (fonosfera); - tip funkcionisanja su odgovarajuće preobrazbe fonosfere u značenjsko-stvaralački sistem. Ovaj se model, dakako, može proširivati, što i sam Benvenist predlaže, ali s jednom ogradom. Naime, može se proširivati samo „unutar područja delovanja”, što je, uostalom, veoma slično principu Lotmanove semiotike po kome određeni semiotički sadržaj ne može ni da postoji, ni da bude prenošen van određene strukture. Napomenimo da se prva dva segmenta Benvenistove semiološke strukture odnose па interne empirijske uslove delovanja
12