RTV Teorija i praksa

Vladan Radovanović

ELEKTROAKUSTIČKA MUZIKA U JUGOSLAVIJI

Objedinjujuči pod jednirn imenom različite termine, tehnologije i ideologije, elektroakustička muzika navršava gotovo četvrtu deceniju svog postojanja. Prevazilazeći konfrontacije različitih škola, taj termin obuhvata sve muzičke tvorevine koje bar u jeđnoj fazi prolaze kroz elektroakustički tretman bez obzira na poreklo polaznog materijala. jugoslovenski kompozitori počinju se ogledati u elektroakustičkoj muzici sa zakašnjenjem od gotovo jedne decenije (1957), što nije samo iz otpora prema avangardnim inovacijama nego i usled tehnološke nepristupačnosti, složenosti i skupoće uređaja pomoću kojih se ona realizuje, a koji su se isprva mogli obezbediti i održavati samo u državnim institucijama kao što je radio. Nesklonost ka osnivanju eksperimentalnog centra koji ne garantuje probitačnost značila je i uskraćivanje edukacije u novoj tehnologiji i tehnici komponovanja za koje je klasično kompozitorsko obrazovanje bilo nedovoljno. Znatna zavisnost stvaranja u oblasti elektroakustičke muzike od postojanja i pristupačnosti sredstava za njeno ostvarivanje, i od sticanja novih znanja o njenoj tehnologiji, sugeriše razlikovanje tri socijalno-radne situacije i tri perioda. U prvom periodu jugoslovenski kompozitori odlaze u inostranstvo da tamo žive i rade, poput Ive Maleca, ili ostaju u Jugoslaviji a odlaze u inostrane centre - Vladan Radovanović u Varšavu, Rajko Maksimović, Natko Devčić i Aleksandar Obradović u Prinston,

141